Archivio del Comune di Bormio, Busta "Processi dal 1515 al 1800" fascicolo 5 11 15 16 gennaio 3 marzo 1520
- Persone
- La madre di Taddeo de Piro
- Procedimento giudiziario
- Paolo e Colombano Florini contro Taddeo de Piro, per ingiuria (11 gennaio - 3 marzo 1520)
1520. Mercoledì 11 gennaio. Si interrogano il pittore Menico Anesi e altri testimoni a proposito dell'alterco tra i fratelli Paolo e Colombano Florini e Taddeo de Piro. I due fratelli sono stati ingiuriati con gli epiteti di ladri e furfanti e, a loro volta, hanno contraccambiato l'oltraggio a Taddeo, col dirgli di essere figlio di una strega. Antonio Coletti asserisce che i due fratelli sono di discendenza migliore di Taddeo.
[1520]. Die mercurii undecimo mensis januarii.
Coram ser Bartholomeo officiali et ser Simone Sanabelli locumtenente ser Columbani officialis in lobio Palazii Communis, (1) productus fuit Menichus pictor filius quondam Steffani Joannini Anesii (2) de Burmio pro teste certorum verborum prelatorum per et inter ser Paulum et ser Colombanum fratres de Florinis ex una parte et Tadeum filium quondam Angelini de Piro ex altera parte, simul altercantes, cui Menico testi dato juramento dicendi veritatem etc. juravit ad sancta Dei evangelia corporaliter manu tactis Scripturis dicendi veritatem, et dicit quod verum est quod die hodierna dum esset in Curtivo Communis Burmii vidit suprascriptum Tadeum de Piro super lobio illius Curtivi dicentem certa verba de latris et furis post et contra dictos ser Paulum et Colombanum fratres qui ibant de Curtivo in Palatio, sed nescit de quibus dixisset et similiter audivit suprascriptos ser Paulum et Columbanum fratres dicentes ipsi Tadeo quod ille Tadeus est filius unius strige et hoc est quantum ipse testis scit de hoc.
Eo die et loco et coram ut supra, secundus testis datus et productus ad instantiam suprascriptorum ser Pauli et ser Columbani fratrum fuit Francischus Thogninii de Bulleo, cui dato juramento dicendi veritatem si ipse testis scit aliquid de suprascripta rixa sive de predictis verbis prolatis inter suprascriptos fratres de Florinis et Tadeum de Piro. Juravit etc.
Et dicit quod hodierna die existente ipso teste super lobio Curtivi vidit et audivit suprascriptum Tadeum de Piro super ipso lobio dicente contra et adversus suprascriptos ser Paulum et Columbanum fratres de Florinis hec verba formalia: Han official e conscilier (3) chi sostenen ladri, ladri, ladri, ladri! Et nil aliud dixit scire de predictis etc.
Eo die et loco ac coram ut supra, productus fuit Andreas dictus Paynus pro tertio teste dato per suprascriptos fratres de Florinis occaxione premissa. Cui dato juramento dicendi veritatem de predictis etc. ut supra, juravit etc.
Et dicit esse verum quod existente ipso teste in predicto Curtivo in quo erant suprascripti ser Paulus et ser Columbanus fratres de Florinis ac Tadeus de Piro qui rixabant inter se seu contendebant inter se ut supra, audivit suprascriptum Tadeum de Piro dicentem post et adversus suprascriptos fratres de Florinis qui ibant de Curtivo in Palatio Communis cum dominis officiale et potestate hec verba: Possuerunt (4) official et consiglier che sostenen ladri!
Interrogatus ille testis si scit quod dictus Tadeus dixisset illa verba illis ser Paulo et Columbano fratribus quia sunt officiales et consciliares tantum, vel omnibus officialibus et consciliariis.
Respondit et dicit hoc nescire sed bene credit quod dictus Tadeus dixisset predicta verba suprascriptis fratribus de Florinis tantum, et hoc est quantum scit de predictis.
Eo die.
Fideiussor pro predicto Tadeo de Piro manutenendi pacem et treguam secundum Statutum et novas aditiones et solvendi si eraverit cum suprascriptis ser Paulo et ser Columbano fratribus de Florinis ac cum Anthonio filio quondam Petroti Colleti Praolini fuit Joannes del Panno filius quondam ser Bartolomei Raymondi.
Eo die.
Fideiussor pro Romerio Joanninoli Andreole manutenendi pacem et treguam secundum Statutum et novas aditiones et solvendi si eraverit cum predictis ser Paulo et ser Columbano fratribus ac Anthonio de Colletis fuit Romerius filius quondam Leonardi dicti de Seroto.
Eo die.
Fideiussor pro predictis ser Paulo et ser Columbano fratribus de Florinis manutenendi pacem et treguam secundum Statutum et novas aditiones et solvendi si eraverint cum suprascriptis Tadeo de Piro et Romerio Joanninoli fuit ser Petrus filius quondam ser Zacharie de Sermondo.
Eo die coram ut ante in lobio Curtivi antescriptus Romerius Joanninoli Andreole fuit fideiussor pro antescripto Tadeo de Piro solvendi si eraverit contra dominum presbiterum Christoforum de Florinis et hoc quia ille Tadeus dixit coram dominis potestate et officialibus et pluribus aliis personis in absentia tamen suprascripti domini presbiteri Christofori, quod predictus dominus presbiter Christoforus de Florinis est fur et robator ecclesie.
Die jovis xv januarii.
Zannes filius Nicolaii olim Gasperini ser Angeli promissit et securitatem fecit pro suprascripto Tadeo de Piro manutenendi pacem et treguam cum Andrea dicto Payno secundum Statutum et novas aditiones et etiam solvendi, si ille Tadeus eraverit cum suprascripto Payno.
Eo die.
Bartholomeus filius quondam Antonii Scheri dictus del Malapelino promissit et securitatem fecit (a) pro suprascripto Andrea dicto Payno manutenendi pacem et treguam et solvendi si eraverit cum suprascripto Tadeo de Piro … secundum Statutum et novas aditiones. Coram ser Columbano officiale sub Coperto Juris. (5)
Die lune xvi januarii.
[…] Eo die.
Ser Nicolaus quondam ser Gasparini ser Angeli promisit et securitatem fecit pro Antonio quondam Pedroti Coleti manutenendi pacem et treguam secundum Statutum et novas addittiones Communis Burmii cum Tadeo filio quondam Angelini de Piro et solvendi si contrafecerit ipsis Statuto et novis additionibus.
Die sabati tertio mensis martii.
Coram ser Bartolomeo offitiali super lobiis Curtivi productus fuit Tadeus filius quondam Angelini de Piro causa unius rixe facte inter ipsum et ser Paulum et Columbanum fratres de Florinis, cui dato sibi juramento dicendi veritatem, juravit etc.
Et dixit quod una die hyemiis proxime preterite, existente domino potestate in banco pro reddendo jus, ipse Tadeus comparuit nomine et tamquam missus domine Aloysie contra suprascriptos fratres de Florinis, et fratres ipsi respondiderunt et dixerunt: Sumus etiam nos ibi, et ipse Tadeus dicit ipsis fratribus de Florinis: La non andarà sì ben fatta como fu al tempo dela extimatio. Et quod dicti fratres dixerunt ipsi Tadeo: Questo vole essere como per ti. Me fay tore osia perdere cento libre cativamente, o sia contra rasone. Et interogatus hec, nil aliud dicit scire, sed quod tunc Antonius Pedroti Coleti dicit ipsi Tadeo: Sono plù valenti homini de ti!
Interrogatus quibus presentibus, quando fuit suprascripta rixa.
Respondit quod erat presens Andreas Johanninoli.
(a) Segue cancellato: manutenendi pacem et [treguam]
.
(1) Si tratta del Palazzo pretorio con le stanze per l'abitazione del podestà, il tribunale, la cantina pubblica (canipa Communis), la stalla, la scuola, la prigione sotterranea detta la Marza (Bracchi, BSSV 53 (2000), pp. 244-5).
(2) Familiare di origine matronimica "figlio di Agnese", dal quale si sviluppa il cognome Nesina, Nesini (cf. SB074 e SB055).
(3) Colombano de Florinis era reggente. Vedi l'inizio del verbale della precedente inchiesta.
(4) Hanno posto, hanno eletto.
Link risorsa: https://lombardiabeniculturali.it/bormio/documenti/SB018/