Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo octuagesimo tertio, octavo kalendas iunii, indictione prima. Constat nos Vilem, filium quondam Vinlienzonis de Sablone, et Liprandum et Manfredum, germanos filios (a) eius, et Beleciam, iugalem Liprandi, et profesi sumus lege vivere Longobardorum, nobis qui supra germanis consentiente ipso Vile genitore nostro et subtus confirmante, et modo qui supra Beleze consentiente ipso Liprando viro et mondoaldo meo et tamen confirmante iuxta legem (1), una cum notitia propinquorum parentum meorum, bene scientes Vuilienzonus Faseolus et Petrus Gina, a quibus secundum legem interrogata professa sum me nullam pati violentiam a quopiam homine nec ab ipso viro meo nec mea bona et spontanea voluntate hanc cartam venditionis facere (b) visa sum, accepissemus qui supra Vilis et Manfredus et iugales communiter sicuti in presentia testium manifesti sumus quod accepimus (c), a te, dompno Petro, Dei gratia abbate ecclesie monasterii Sancti Petri de Cereto, argenti (d) bonorum imperialium libras sexaginta et octo, finito pretio sicut inter nos convenimus pro omnibus universis rebus territoriis illis quas habemus et tenemus per allodium in curte et territorio Plazani et in eius territorio cum omni honore sicut nobis pertinent. Prima petia allodii est sedimen in villa Plazani, a mane et a sero et a monte monasterium, a meridie filli Pagani; secunda petia (e) iacet in braida in qua fuerunt vites Ottonis Saxoli et est pertice viginiti et tres et septem tabule, coheret prebendum predicti Vilis, a meridie via, a sero via et heredis Coradi, a monte monasterium; alia petia est super pomerum a campo qui dicitur de Fasiolo est est viginti et tres pertice et septem tabule, a mane Boniseniores, a meridie ecclesia Sancti Naboris, a sero via, monasterium, a monte monasterium, via; alia petia est ubi dicitur Pirolis et est decem pertice, quinque tabule et dimidia minus, a mane et a meridie monasterium, a sero Ubertus Bernardi, a monte via; alia petia est subtus ecclesiam Sancti Silvestri et est tres pertice, a mane Boniseniores, a meridie et a sero monasterium, a monte via; quinta petia iacet ad Vites de Morene et est quindecim pertice, a mane via, a meridie (f) et a sero et a monte ceretum; alia petia est prathia et est ad Fontanam Pioculum et est octo pertice, a mane Boniseniores, a meridie fontana, a sero et a monte monasterium; alia petia est ad Pratum de Lacu et est viginti et quatuor pertice, a mane Boniseniores, a monte monasterium, a sero via lacus; alia petia est Bosta in Vulpinera, a mane Boniseniores, a meridie et a sero monasterium, a monte vetuscula; in vetuscula unum pratum, a mane est ceretum et ecclesia Sancti Naboris, a meridie et a sero vetuscula, a monte Sanctus Nabor. Quas autem res ut supra legitur cum accessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus suis qualiter supra legitur inintegrum (g) ab hac die suprascripto monasterio vendimus, tradimus (h) et emancipamus, nulli alii venditas, donatas, alienatas, obnoxiatas, traditas nisi vobis, et faciat exinde predictum monasterium et eius offitiales et cui dederint quicquid facere voluerint sine omni nostra et heredum nostrorum contradictione. Quidem et spondemus (i) atque promittimus nos qui supra iugales et Vilis et Manfredus per nos et per nostros heredes vel qui supra abbati, nomine predicti monasterii et eius officialium et cui dederint, infrascriptam venditionem sicut supra legitur ab omni homine defensare, quod si defendere non potuerimus aut eam per quodvis (j) ingenium subtrahere quesierimus, tunc in duplum predictam venditionem (k) ut supra legitur suprascripto monasterio restituimus sicuti pro tempore fuerit meliorata aut valuerit sub estimatione ibi aut in consimilibus locis; et unusquisque eorum obligavit se in solidum ut sint quatuor rei debendi et mandaverunt ei omne ius et omnes actiones sibi competentes in suprascriptis rebus et fecerunt eum procuratorem in rem suam et posuerunt in rem suam eum in suo loco. Item predicta Beleza iuravit per sacramentum quod nunquam amplius imbrigabit suprascriptum monasterium nec eius officiales nec cui dederint de suprascriptis rebus per se nec per suppositam personam, nec in consilio erit, se sciente, in suprascripta carta interupta. Item Iohannes, filius suprascripte Beleze, iuravit per sacramentum quod nunquam amplius per se nec per suppositam personam imbrigabit suprascriptum monasterium nec eius officiales nec cui dederint de suprascriptis rebus. Et ibi fecit predictus Vilis et habentes consultum (l) in Beleza de suprascriptis denariis quod fuerint --- (m) hoc quod habebat in Umbriano et in tantis de aliis illis rebus que valuerint omni tempore suprascripta et cum hoc de Umbriano. Item predicta Beleza dedit parabolam Liprando viro suo ut mitteret monasterium in tenutam de suprascripta terra. Et insuper promisit predictus Vilis et dedit vuadiam suprascripto abbati, obligando omnia sua bona pignori in pena dupli, si predictum monasterium vel eius offitiales fuerint imbrigati cum ratione de suprascripta terra, quod disbrigabit; et posuit ei fideiussorem Ardricum de Rivoltella, obligando omnia sua bona pignori, et renuntiando omni defensione fideiussoris. Item predictus Vilis et Liprandus et Maifredus, filii eius, ipso Vile consentiente ipsis filiis suis, cum ligno et carta qua in suis manibus tenebant, fecerunt finem et refutationem et datum et pactum de non petendo in dompno Petro, abbate ecclesie monasterii Sancti Petri de Cereto, nominatim de toto prebendo annuatim quod ipsi habebant et tenebant a predicto monasterio, ita quod nihil de illo prebendo in se reservaverunt nomine predicti monasterii pro eodem, nec eis (n), ut supra legitur, et est illud prebendum in quatuor petiis: prima petia est in Campo de la Porta et est novem pertice et quinque tabule, a mane filii Alberti Bonisenioris, a meridie via, a sero monasterium, a monte Vuilielmus Turtura (o); quarta petia est in Vulpinera et est decem viginti pertice plus minusve sic, a mane monasterium, a meridie Sanctus Nabor, a sero Boniseniores, a monte vetuscula, et si ibi alie sint coherentie, ita ut amodo in antea non habeant predicti pater et filii nec eorum heredes licentiam nec potestatem per ullum ius, ingenium ullamque occasionem que fieri potest vel per suppositam personam agendi vel causandi seu per placitum fatigandi (p) contra predictum abbatem nec contra eorum (q) successores nec contra quem dederint de suprascriptis rebus, dicendo quod sibi exinde aliquid pertineat vel pertinere debeat, occasione iusta vel iniusta, sed omni tempore taciti et contenti esse et permanere debent cum suis heredibus; quod si contrafecerint vel si apparuerit ullum datum vel factum quod in aliam partem factum habeant et claruerit, tunc (r) promiserunt per se et per suos heredes componere querimoniam in duplum suprascripto abbati, nomine predicti monasterii. Quia sic inter eos convenit. Actum est hoc totum ut supra legitur ad Garantiam de Castelletis. Et (s) ibi promisit ipse Vilis et eius filii et vuadiam dederunt suprascripto abbati, nomine predicti monasterii, obligando omnia sua bona pignori in pena dupli, si monasterium vel eius successor fuerint imbrigati ab aliquo cum ratione et spetialiter a parentibus suis, quod disbrigabit; et de hoc posuit fideiussorem (b) Domettum (t) Bonzonium, qui obligavit omnia sua bona pignori in suprascripta pena et renuntiavit omni auxilio fideiussoris. Signum + manuum suprascripti Vilis et filiorum eius et Beleze, qui hanc cartam venditionis et finis fieri rogaverunt ut supra legitur, qui filiis iis consensit ut supra, et Liprandi, qui uxori sue consensit ut supra. Signum + manuum Vuilienzoni et Petri, qui Belezam interrogaverunt ut supra. Signum + manuum Alberti de Rivoltella et Ottonis Arici et Dometti et Armanni Branca, rogatorum testium. Ego Rogerius notarius hanc cartam tradidi et rogatus scripsi.

(a) germanum filium in B.
(b) Om. B.
(c) Corretto da accepissemus
(d) argentorum in B.
(e) Segue est
(f) monte in B.
(g) in instrumento in B.
(h) reddimus in B.
(i) respondemus in B.
(j) quod ius in B.
(k) predicta venditio in B.
(l) consilium in B.
(m) Segue ampio spazio lasciato bianco dal redattore di B.
(n) Segue eis
(o) Manca la descrizione del secondo e del terzo appezzamento.
(p) fangandi in B.
(q) Nel sopralineo in luogo di eius
(r) item in B.
(s) Segue depennato ips
(t) Corretto da Domenicum

(1) Cfr. Liutpr. 22.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi