Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

[[...]] .[M]CLXXXVIIII., .III. kal(endas) madii, indic(ione) .VII. In nomine (a) Domini. Breve recordationis terre in loco Cadro que est (b) monasterii Sancti |[Ambrosii]. Im presentia testium, scilicet Lafranci (c) et Lixa qui dicuntur de Sancto Michaele, Martini de Kassirago, Evrardini de La|[[...]]o et Bregunzii et Iacobi et Arnaldi gastaldioni de Campiliono, iuraverunt Albertus Walterius, Otto Epo, Martinus de O[[.]]|[[.]]co, Warnerius Pasca[[..]]gus, Vi[vi]anus Walterius, Philipus de Leventina, item Otto de Balteragera, Guanerius Pasgua et Martinus |[[..]]doriolo, omnes de loco Cadro (d), |[con]scignare totam terram quam (b) habet vel habuit monasterium Beati Ambr(osii) (e) in territorio de Cadro aut in adiacentiis territoriis, sive scit vendita sive commutata | sive pignori obligata, sine fraude et malo ingenio. In primis sedimen .I., a mane via, a meridie (f) Sancti Ambundii, a ser(o) item | Sancti Ambundii, in parte Sancti Ambr(osii), a monte item Sancti Ambr(osii), et est tabule .XXIIII., pedes .III.; item sedimina pertice .V. et tabule .VII., quibus coherent a mane Sancti Abundii et in parte Sancti Ambr(osii), a meridie via (g) et in parte cimiterium ecclesie Sancte Agathe, a ser(o) via, | a monte (h) suprascripti Sancti Ambr(osii); item sedim(en) ibi prope, a mane via, a meridie Sancti Abundii et in parte Sancti Ambr(osii), a ser(o) Sancti Ambr(osii) et est tabule .XXXVIII. | et pedes .V.; sedimen in capite loci ex parte meridiei, qui modo est silva, a mane via (i), a meridie et a ser(o)illorum de Quadri, a monte de Curte|vira, et est (j) tabule .XV. et pedes .VIII. et dicitur a Petra Grossa; primus campus dicitur in Novate, a mane Sancti Abundii, a meridie rio, a ser(o) via, a monte rio, et est p[ertice]| .XIIII. minus tabula .I. et pedes .VII.; et item campus dicitur in Novate insimul (k) tenente, a mane (l) Sancti Anbundii (m), a meridie rio, a ser(o) suprascripta terra et in parte Sancti [Abun]|dii, pertice .VII. et tabule .V. et dimidia; et item campus dicitur (n) in Novate insimul tenente, a mane Sancti Abundii, a meridie suprascripta terra, item (b) a ser(o) Sancti Abundii, a [monte]|[Sancti] Petri in Celo Aureo, pertice .XII. et tabule .VIII.; item campus dicitur in Novate, a mane Sancti Abundii, a meridie rio, a ser(o) Sancti Abundii et in parte suprascripta t[erra, et]|[est pertice] .VIIII. et tabule .XIIII.; campus dicitur in Goiro, a mane Sancti Carpofori (o), a meridie rio, a ser(o)Sancti Abudii, a monte via, tabule .XXII. et dimidia; item dicitur Da[[...]]|[[....]]ro, a mane (p) et a meridie et a ser(o)Sancti Ambundii, tabule .VI.; campus dicitur in Campo Ma(n)io, a mane Sancti Carpofori, a meridie rio, a ser(o)Sancti Abundii, a m[onte]| via, pertice .II. et tabule .VI. et pedes .III.; campus dicitur Viridiario, a mane Sancti Petri, a meridie via, a ser(o)Sancti Abundii, a monte via, pertice .VI. et tabule .II.; camp[us]|[[.......]], a mane Sancti Abundii, a meridie via, a ser(o)de Cannonica, a monte valle, pertice .III. et tabule .XI. minus pedes .II.; campus dicitur a Noxtoeto, a mane |[Sancti Abu](n)dii, a meridie rio, a ser(o)de (b) Cannonica, a monte via, tabule .XV., pes .I.; campus dicitur in Pobiono, a mane Sancti Abundii, a meridie via, a ser(o) it(em) Sancti [Abun]|[dii], a monte valle, tabule .XXX. et pedes .IIII.; campus dicitur a Pu(ra)nio (q), a mane dominis de Quadri, a meridie, a ser(o)Sancti Abundii, a monte valle, tabule .XXXI. et pe[des]| .III.; campus dicitur a Grogi, a mane Sancti Abundii, a meridie via, a ser(o) Sancti Abundii, a monte valle, tabule .XLI.; campus dicitur a Camporano, a mane illorum de Exgli, a m[eridie]| via, a ser(o)Sancti Petri, a monte valle, tabule .XLV. minus pedes .III.; campus dicitur a Purpiro, a mane Sancti Petri (r), a meridie via, a ser(o)Sancti Abundii, a monte valle, tabule | .XIII. minus pedes .III.; campus dicitur a Purpiro (s), a mane Sancti Abundii, a meridie via, a ser(o)Sancti Carpofori, a monte valle, tabule .XXIIII. et dimidia; item campus dicitur a Purp[i]|ro, a mane via, a meridie et ser(o) silva Sancti Ambr(osii), tabule .VIII.; § vinea (t) dicitur a Sabionacius, a mane Sancti Carpofori (u), a meridie valle, a ser(o)Sancti Abundii, a monte v[ia], | pertice .VI. et tabule .VIII.; campus et vinea insimul tenente dicitur a Levagio, a mane valle, a meridie via, a ser(o) et a monte Sancti Abundii, tabule .XX. et dimidia; item | vine et campus insimul tenente dicitur a Levagio, a mane Sancti Abundii, a meridie de Quadri et de (b) Cannonica, a ser(o)Iohannis de Cannonica, a monte valle, pertice .II. et [tabule]| .II.; campus cum arboribus dicitur a Scosso, a mane via, a meridie et ser(o) et monte rio, pertice .XXI. et tabule .XVI., ex quibus .IIII.ta pars Sancti Abundii; item campus dicitur a Cosso (v), | a mane via, a meridie rio et (h) silva (w) Sancti Ambr(osii), a monte suprascripta terra, pertice .V. et tabule .VI. et dimidia (x); | item campus et silva dicitur a Cosso, a mane via, a meridie suprascripta terra, a ser(o) rio et a monte, pertice .XVIIII. et tabule .VIII.; in clausura de Englino, | a mane Sancti Petri et Sancti Abundii, a meridie villa, a ser(o) Sancti Petri, a monte rio maior, pertice .XLII. et tabule .XVI., .IIII.ta pars est Sancti Abundii; § campus dicitur | de Silivo, a mane Sancti Petri et Sancti Abundii, a meridie et ser(o) et monte rio, pertice .VI. et tabule .XVI., et quem iniuste detinet Walterius de Cannonica; pratum | dicitur Arretelum (y), a mane (z) et meridie rio et ser(o) hered(um)Lantelmi de Cannonica, tabule .V.; silva dicitur in Curtivo, a mane Sancti Petri, a meridie et ser(o)| villa et a (aa) monte, tabule .XXVII., quarta pars est Sancti Abundii; silva dicitur in Summo Sirano, a mane et meridie et ser(o)Sancti Abundii, a monte valle, tabule .XI.; |[pra]tum dicitur (b) a Mero, a mane (p) et meridie et ser(o)Sancti Abundii et monte illorum (bb) de Cannonica, pertice .IIII. et tabule .XIIII. et dimidia; silva dicitur a Campestro, [a mane]| illorum de Cannonica, a meridie et (cc) ser(o)Sancti Abundii, a monte rio, pertice .II. et tabula .I.; silva dicitur in Varode, a mane Sancti Abundii, a meridie et ser(o) rio et monte vi[a], | pertice .II. et tabule .XIIII.; pratum et silva dicitur de Antellio de Ponte, a mane et meridie et ser(o) et monte Sancti Carpofori, pertice .VI. minus tabule .II., quarta pars est Sancti [Abun]|dii; silva dicitur in Costa de T(er)nono, a mane Sancti Abundii, a meridie et ser(o) et monte rio, pertice .XL.; pratum et silva et buscus insimul tenente dicitur [[..]]|[[..]]ancia, a mane Sancti Ambr(osii), a meridie et ser(o) et a monte rio, iugera .VIIII. minus tabule .XII., quarta pars Sancti Abundii.

In nomine (a) Domini. Breve recordationis terre in loco Canobio que est monasterii Beati Ambrosii. In presentia testium, scilicet Lafranci (dd) et Baxaporca qui dicuntur (ee) de Sancto Michaele et Arnaldi gastaldionis de Campiliono et Bregunzii et | Iacobi et Ottorinus Epo (ff), de Cadro (gg), iuraverunt scilicet Lavezius, Ugo et Protaxius et Adam, Augustus, Wilielmus, omnes de loco Cano|bio, consignare terram quam habet vel habuit monasterium Beati Ambr(osii) in territorio de Canobio aut in adiacentiis territoriis, | sive sit vendita, scive commutata sive pignori obligata, sine fraude et (hh) malo ingenio. In primis sedim(en), a mane Sancti | Abundii et in parte Sancti Ambr(osii), a meridie ecclesia Sancti Syri, a monte et ser(o) via, tabule .XXXVIIII.; item sedimen (ii), a mane et meridie via, a ser(o)Sancti Abun|dii et a monte, tabule .III.; campus et vinea et pratum insimul tenente iusta locum et dicitur in Plano, a mane Sancti (jj) Abundii, a meridie Sancte Marie | et ser(o) Sancti Ambr(osii), a monte villa, pertice .XXXV. et tabule .XII. et dimidia; campus dicitur subtus Ecclesia, a mane Sancti Petri in Celo Aureo, a meridie et ser(o) Sancti | Ambr(osii) et a monte item Sancti Petri, pertice .IIII. et minus tabula .I.; campus et vinea insimul tenente dicitur in Dutimo, a mane Sancti Petri et Sancte Marie, | a meridie et ser(o)Sancti Abundii, a monte via, pertice .V. et tabule .II. et dimidia; campus dicitur Aracode, a mane Sancti (kk) Abundii, a meridie Sancti Petri, | a sero valle et a (ll) meridie, tabule .XX. et dimidia; campus et vinea insimul tenente dicitur in Av(er)ti, a mane Sancti Abundii, a meridie via, a ser(o)Sancti Petri, a monte via, | pertice .VII. et tabule .XVI.; campus dicitur in Azuazumel, a mane Sancti Petri, a meridie via, a ser(o) hered(um)Anselmi de Canobio, a monte via, pertice .VI. | et tabule .VIIII.; pratum dicitur inter Trexeni, a mane Sancti Petri et meridie, a ser(o) hered(um)Anselmi de Canobio, tabule .II.; campus et vinea dicitur subtus Via, a mane | Sancti Petri, a meridie silva Sancti Ambr(osii), a ser(o)Sancti Abundii, a monte via, pertice .II. et tabule (mm) .X.; pratum dicitur iusta Gevum, a mane Sancti Petri, a meridie rio, a ser(o)| et a monte Sancte Marie, pertice .V. et tabule .XIIII.; pratum dicitur in Gera, a mane flumen, a meridie Sancti Petri et in parte Sancti Ambr(osii), a ser(o)Sancti Abundii, a monte | Sancte Marie, pertice .XXVI. et tabule .IIII.; pratum dicitur in Pratellum, a mane flumen, a meridie Sancte Marie, a ser(o)Sancti Abundii, a monte Sancti Petri, pertice .XXVI. et tabule | .V.; pratum dicitur a Pescano apud Stampa, a mane Sancti Petri, a meridie Sancti Abundii, a ser(o) flumen, a monte Sancte Marie, pertice .II. et tabule .IIII. et dimidia (nn); | silva dicitur a Silva Plana, a mane et meridie Sancti Abundii, a ser(o)Sancte Marie et Sancti Petri, item (b) a monte Sancte Marie, pertice .VII. et tabule .XVIII.; silva | dicitur a Silva Plana (oo), a mane et meridie et ser(o)Sancti Petri, a monte Sancti Abundii, tabule .XXXIII.; pratum dicitur in Vori, a mane et meridie et ser(o) et monte Sancti Petri, | tabule .XLV.; pratum et silva (pp) dicitur Arrivigano, a mane et a monte Sancti Petri, a meridie Sancti Ambundii, a ser(o)Sancte Marie, pertica .I.; silva dicitur in Vallate, a mane (qq) | Sancti Abundii, a meridie Sancti Petri, a sero et monte suprascripta terra, pertice .IIII. et tabula .I. (rr) et dimidia; silva dicitur in Vallate, a mane Sancte Marie, a meridie Sancti Abundii, | a ser(o) et monte suprascripta terra, pertice .II. et tabula .I. et dimidia.

Breve recordationis terre in loco Bedano quam habet monasterium Beati Ambr(osii). Primus campus dicitur in Cozola, a mane illorum | de Mendris, a ser(o)Sancti Abundii, pertice .II. et (ss) dimidia; campus dicitur in Cazie, a mane Loterius Rusca Draco, a ser(o) item (tt) Loterius, a monte via, | pertice .III. et tabule .VIII.; campus dicitur in Cazie, a mane (uu) et ser(o)Sancte Marie, a meridie via, a monte Draconus, pertice .III. minus tabule .II.; campus dicitur in Castanea (vv), a mane Loterius (ww) Rusca, a meridie Draconus, a ser(o)Otto Albarel, a monte Sancti Andree, pertice .III. et tabule .XI.; campus et vinea | dicitur in Nodrate, a mane et ser(o)cannonicis de Agno, a meridie hered(um)Martini (xx) de Grumo, a monte comuni (yy), | pertice .II. et tabule .V.; campus dicitur in Campor(is), a mane et ser(o) cumuni, a meridie Otto Albarel, a monte Waldricus, tabule .XXXVIII.; | campus dicitur in Campor(is), a mane et ser(o) cumuni, a (zz) mane Sancte Marie (ab), a monte Loterius, pertice .IIII. minus tabule .II.; campus et vinea dicitur in | Paliono, a mane cumuni, a meridie et ser(o) via, a monte Loterius, pertice .V. et tabule .III.; campus dicitur in Longo, a mane et ser(o)Sancte Marie, a meridie et monte | via, tabule .XLIIII. et dimidia; campus et vinea dicitur in Prodi, a mane et ser(o)Loterius et meridie, a monte Sancte Marie, tabule .XLVI.; vinea dicitur in Curtili, | a mane et ser(o) via, a meridie Sancte Marie, a monte hered(um)Martini de Grumo, tabule .XXXVI.; campus dicitur in Sovani, a mane de Campiliono, a meridie | illorum de Orelli, a ser(o)Sancte Marie, tabule .XIIII.; sedimen .I. (b) in eodem loco tabule .XL.; pratum dicitur in Placiola, a mane Ottonis Albarelli, a meridie | illorum de Mendrixe (ac), a ser(o)Anrici Baltegafreni, tabule .XX.; pratum dicitur in Prodi, a mane et monte Lotarii Rusca, tabule .XX.; pratum dicitur in | Prevacio, a mane et meridie et ser(o)Loterii, tabule .XII. Hec supradicta terra fuit consignata per Loterium de ipso loco pro suo sacramento, | qui est massarium Sancti Ambr(osii).

Breve recordacionis terre in loco Guidino que est monasterii Beati Ambrosii. In presentia testium, scilicet | Lafranco de Sancto Michaele (ad) et Suzo Iustino et Alberto de Campiliono (ae) et Arnaldi gastaldionis de curte Campi|lionis, iuraverunt Gisebertus de Guidino et Markisinus et Fontaninus, fratres (b) de Fontana, et Albertinus de Carona, filius quondam Mar|cii, consignare terram quam habet vel habuit monasterium Beati Ambr(osii) in territorio de Guidino aut in adiacentiis | territoriis, sive sit vendita sive commutata sive pignori obligata, sine fraude et malo ingenio. | Campi et silve et vinee et sedimina (af) et prata insimul tenente iugera .XVI. et (ag) pertice .VIIII. et tabule .II., a mane et monte illorum | Fontana, a ser(o)illorum de Caprino, a meridie (ah) suprascripta terra (ai); silva dicitur Rio Avostano, a mane Pacialo, a monte Carabio, a ser(o) rio, | pertice .VII. et tabule .VIII.; pratum donegum dicitur Affosato, a mane Fontana et Navino, a meridie Pamio, a ser(o)Sovrengo, a mont | flumen, pertice .IIII. et dimidia; campus dicitur a Longa, a meridie (aj) via illorum de Pamio, pertice .II. (ak).

§ Pecia una ubi dicitur in Sovaxido, a mane Cumini de Bogia, a meridie terra de Avesco, a sero monasterii Sancti Ambroxii et Sancti Abondii, a monte | Sancti Petri et Sancti Abondii; § et item pecia ubi dicitur in Plano de Pazo, a mane cumunancie (al) de Cadro, a meridie terra Sancti Petri, a sero illorum de | Canonica, a monte terra Sancti Abondii; item pecia una terre ubi dicitur ad Roncoranum (am) et a Garavellum, a mane cumunancie de Cadro, | a meridie illorum de Assono, a sero Sancti Abondii, a monte similiter.

(a) Ino(m)i(n)e in A.
(b) Nel sopralineo.
(c) Segue depennato de S
(d) Il resto del rigo è stato lasciato bianco.
(e) monasterium Beati Ambr(osii) nel sopralineo.
(f) Segue depennato et S(an)c(t)i
(g) Segue et e depennato a ser(o) in parte Sancti Ambr(osii)
(h) Segue depennata s
(i) Segue depennato illorum de Quadri
(j) et est nel sopralineo.
(k) Segno abbreviativo superfluo sulla -l
(l) ma(ne) corretto da me mediante espunzione della e
(m) Anb corretto da Amb
(n) Ripetuto e depennato.
(o) Corretto da Carpor mediante espunzione dell'ultima r
(p) Segue depennato S(an)c(t)i
(q) Lettura incerta.
(r) Segue depennata d
(s) Pur- nel sopralineo.
(t) Segue eraso nel sopralineo et campus
(u) C- corretta da A
(v) Segue depennato all'inizio del rigo successivo [a m]a(ne) via (nel sopralineo) suprascripta terra, a meridie et ser(o) et monte rio
(w) -i- corretta su lettera precedente.
(x) Segue depennato campus dicitur |[i]t(em) a Cosso
(y) -lu(m) corretto da l(us)
(z) Segue depennato et ser(o) rio
(aa) villa a in A.
(bb) il- corretto da iol mediante espunzione della o
(cc) Corretto su s
(dd) Lafanci in A.
(ee) qui dicuntur nel sopralineo.
(ff) Segno abbreviativo depennato sulla parola.
(gg) -d- corretta su s
(hh) In luogo di (ve)l espunto.
(ii) Corretto da sedimina mediante depennamento di ina e aggiunta di segno abbreviativo.
(jj) S- corretta su a
(kk) Segue depennato Ambr(osii)
(ll) valle a in A.
(mm) t- corretta da lettera precedente.
(nn) et dimidia nel sopralineo in luogo di et minus depennato.
(oo) Segue espunto et tachigrafico.
(pp) et silva nel sopralineo.
(qq) Segue depennato suprascripta terra
(rr) Seguono nel sopralineo alcune lettere erase.
(ss) Segue depennato ta
(tt) it- corretto da il, con segno abbreviativo.
(uu) Segue depennato et meridie
(vv) La seconda -a- corretta da e
(ww) L- corretta da inizio di altra lettera.
(xx) Matini in A.
(yy) -i- corretta da o; segue depennato campus dicitur in Campor(is), a mane et ser(o)| cumuni, a m (segue inizio di r)
(zz) Corretta su c
(ab) Segue l
(ac) -i- nel sopralineo.
(ad) Mic- corretto da mo(n)a
(ae) C- corretta da l
(af) et sedimina nel sopralineo.
(ag) Segue depennato tabule .VIIII.
(ah) Segue u
(ai) -a corretta da e
(aj) m(e)r(idie) corretto da ma(ne)
(ak) Quanto segue aggiunto da mano successiva.
(al) cumunacie in A.
(am) La seconda -o- corretta da a

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi