Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(ST) In Christi nomine. Enricus gratia Dei rex, anno regni eius hic in Italia secundo, mense aprelis, inditione quar|ta. Constat me Ingelerius abitator vico Larianica, qui profesus sum legem vivere Ala|mannorum, accepisem sicuti et in presentia testium manifesto sum quiaccepi a te Aribertus filio quondam | Gariverge de civitate Bergamo argentum per denarios bonos sol(idos) quadraginta et quinque, finitum pretium | sicut inter nobis convenit pro petia una de terra cum vinea et arboribus super abente, iuris mei, que | abere viso sum prope eadem civitate Bergamo a loco ubi dicitur Subtus muro eiusdem civitatis, iusta campo | Sancte Eufimie; coeret ei a mane Sancti Andrei, a meridie Auperti in aliquit regresso, a sera Sancti Lau|renti, a mo(nte)s eiusdem Sancte Eufimie, et est per iustam mensuram tabulas legitimas sexa|ginta et octo et dimidia. Que autem suprascripta (a) petia de terra vidata cum superiore et in|feriore seu cum fine et accesione sua in integrum ab hac die tibi qui supra Ariberti pro suprascripto pretio | vendo, trado et mancipo, nulli alii vendita, donata, alienata, obnosiata vel | tradita nisi tibi. Et insuper per cultellum, vantonem et vuasonem terre atque ramum ar|borum seu festucum (b) notatum tibi exinde legitimam fatio traditionem et corporalem | vestituram et me exinde foris expelli, vuirpivi et absensita feci tibi et ad tuam pro|prietatem abendum vestitura tenente relinq(ui) et fatias exinde a presenti die tu | et eredibus tuis aut cui tu dederis iure proprietario nomine quicquit volueritis (c) sine omni | mea qui supra Ingelerii et eredum hac proeredum meorum contraditione. Si quis vero, quod futurum esse non cre|do, si ego ipse Ingelerius, quod apsit, aut ullus de eredibus hac proeredibus meis seu q(ui)slibet | ulla opposita persona contra hanc cartula ire aut eam infrangere conaverimus, | tunc inferamus vobis co(m)ponere multa quod est pena auro optimo (d) untia (e) | una et argenti ponderas duas, et insuper quod repetierimus vindicare non va|leamus, sed presens hac cartula vinditionis dioturnis temporibus firma et inconvul|sa permaneat, cum stipulatione subnixa. Et a me qui supra Ingelerio meisque | eredibus hac proeredibus tibi qui supra Ariberti et cui tu dederis vestrisque eredibus suprascripta petia de terra | cum vinea et arboribus super abente omni tempore ab omni contradicentes omi|nes sit defensata, et si defendere non potuerimus aut si contra hanc cartula (f) | agere aut inrumpere quesierimus, tunc suprascripta petia de terra cum omnia super abente vo|bis in duplum restituamus sicut pro tempore meliorata fuerit aut valuerit, sub | estimatione in eodem loco, quia sic inter nobis convenit. Et pergamena cum atra|mentario et penna de terra levavi, Liutefredo notario et iudice tra|didi ad scribendum et eam scribere rogavi; in qua subter confirmans tes|tibusque obtulit roborandam. Actum suprascripta civitate Bergamo.
Signum # manu(m) suprascripti Ingelerii, qui anc cartulam vinditionis fieri rogavit et | erelecta est.
Signum # manibus Rozoni et Arisei de eadem civitate (g), seu Martini | legem viventes Alamannorum testes.
Signum # manibus (h) Petri et item Petri seu item Petri atque Lamperti testes.
(ST) Ego qui supra Liutefredus notarius et iudex sacri palati|i scripsi, post traditam complevi et dedi.

(a) s(upra)s(crip)ta su rasura.
(b) Corretto da festu(m) tramite rasura del segno abbreviativo su u ed aggiunta di cu(m)
(c) -s nell'interlineo.
(d) La prima asta di -m corretta su altra lettera principiata.
(e) Segue una eraso (ripetuto all'inizio del rigo successivo).
(f) A car(tu)la car(tu)l(a) con la c- del primo cartula aggiunta in un secondo tempo, alquanto sollevata rispetto al rigo di base.
(g) Rozoni - civitate su rasura.
(h) manib(us) nell'interlineo.

Edizione a cura di Cristina Carbonetti
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis