Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(ST) In Christi nomine. Anni ab incarnacione domini nostri Iesu Christi mileximo qudraieximo, quinto kalendas magias, indicione octava. Constat me Vitale filius quondam Ursoni | de loco Marno, qui profeso sum legem vivere Langobardorum, accepissem sicuti et in presencia testium manifesto sum quiaccepi a te Giselbertus presbiter et primicerius de ordine | sancte Bergomensis Eclesie et filius quondam Vitaliani (a) de loco Curnasco, per misso tuo Iohannes presbiter, ex precio tuo argentum per denarios bonos libras duodecim, finitum precium sicut inter nobis convenit, pro pe|cies triginta et octo (b) de terra: una est sedimen cum casa et torculo, vinea et arboribus super abente, tres (c) sunt vidate, viginti et tres campive, undecim pecies (d) castenete; iuris mei, que a|bere viso sum in eodem loco et fundo Marno. Suprascripto sedimen locus ubi dicitur Binda: coeret ei a mane via, a meridie Attoni, a sera Sancti Alexandri, a montes Alberti nepoto meo, et est suprascripto sedimen cum omnia | super abente per iustam mensuram tabulas legitimas quinquaginta. Prima pecia vidata, locus ubi dicitur Grandoni: coeret ei a mane Sancti Marini, a meridie vel sera (e) via, a montes et Iohanni (f) presbiteri germanis; et est per iu|stam mensuram tabulas legitimas sedecim et dimidia. Secunda pecia vidata ibi prope, cum incisa sua: coeret ei a mane Alberti nepoto (g) meo, a meridie Iohanni, a sera Petri, a montes via; et est per iustam mensuram tabu|las legitimas duodecim. Tercia (h) pecia vidata ibi non longe: coeret ei a mane suprascripti Alberti, a meridie Sancte Marie, a sera vel montes Sancte Marie; et est per iustam mensuram tabulas legitimas, cum in|cisa sua, triginta et dimidia. Primo campo locus ubi dicitur Roareto: coeret ei (i) a tribus partibus Andrei; et est per iustam mensuram tabulas legitimas octo. Secundo campo locus qui dicitur Tidolo: | coeret ei (j) a mane Sancti Alexandri, a meridie Iohanni, a sera Sancte Marie, a montes Sancti Ambrosii; et est per iustam mensuram tabulas legitimas sedecim. Tercio campo locus ubi dicitur Brembadisca: coeret ei a mane | Andrei, a meridie vel sera Sancti Alexandri; et est per iustam mensuram tabulas legitimas sex. Quarto (k) campo (l) ibi prope: coeret ei a mane Alberti, a meridie Sancti Alexandri, a sera vel montes Iohanni presbiteri; et est per iustam | mensuram tabulas decem et septem. Quinto campo estat locus qui dicitur Viniale: coeret ei a mane via, a meride Alberti, a sera Sancti Ambrosii, a montes Sancti Marini; et est per iustam mensuram tabulas | legitimas viginti et tres. Sesto campo locus Pisiula: coeret ei a mane Sancti Marini, a meridie Petri, a sera Alberti, a montes Sancti Alexandri; et est per iustam mensuram tabulas legiptimas de|[c]em et septem. Septimo campo dicitur Campo de Bulgaro: coeret ei a mane Iohanni presbitero, a meridie detinet Albertus nepoto meo, a montes Sancti Ambrosii; et est per iustam mensuram tabulas legitimas triginta. | Octavo campo locus ubi dicitur Casteniolo: coeret ei a mane et meridie Sancti Ambrosii, a sera Petri, a montes Sancti Alexandrii; et est per iustam mensuram tabulas legitimas tridecim. Nono campo locus ubi dicitur Clau|[s]urie: coeret ei a mane Sancti Alexandri, a meridie vel sera via; et est per iustam mensuram tabulas legitimas duodecim. Decimo (m) campo locus qui dicitur Albariola: coeret ei a mane Alberti nepoto | meo, a meridie Petri, a sera Sancti Marini, a montes de eredes quondam Ada(m)mi; et est per iustam mensuram tabulas legitimas viginti et quinque. Undecimo campo dicitur Ortale: coeret ei a mane via, a meridie Sancti |[Al]exandri, a sera Andrei, a montes de eredes quondam Ada(m)mi; et est per iustam mensuram tabulas legitimas quindecim. Duodecimo campo dicitur in eodem loco Albariola: coeret ei a mane Sancti Ambrosii, a meridie |[de] eredes Alberti, a sera vel montes Iohanni presbiteri; et est per iustam mensuram tabulas legitimas quadraginta et octo (n). Terciodecimo campo ibi prope: coeret ei a mane Sancti Marini, a meridie Andrei, a sera Iohanni presbiteri, | et est per iustam mensuram tabulas legitimas viginti et tres (o). Quartodecimo campo dicitur Pizalonga: coeret ei a mane Andrei, a meridie Sancti Alexandri, a sera Petri (p) Deusdei, a montes | Alberti nepoto meo; et est per iustam mensuram tabulas legitimas quattuordecim. Quintodecimo campo ibi prope: coeret ei a mane via, a meridie Alberti, a sera similiter via; et est per iustam mensu|[r]am tabulas legitimas viginti et quattuor. Sestodecimo campo locus ubi dicitur Bercelingo: coeret ei a mane ravario, a meridie Alberti nepoto meo (q), a sera Iohanni prebiteri; et est per iustam men|suram tabulas legitimas duodecim. Septimodecimo campo dicitur Valle: coeret ei a mane (r), a meridie Alberti nepoto meo (s), a sera via; et est per iustam mensuram tabulas legitimas | decem. Octavodecimo campo cum arbore uno castaneo super abente ibi prope: coeret ei a mane Iohanni presbiteri, a meridie via; et est per iustam mensuram tabulas octo. Nonodeci|mo campo ibi prope: coeret ei a mane aqua dicitur Durio, et est tabulas legitimas sex. Vieximo campo ibi non longe: coeret ei a mane suprascripti Alberti nepoto meo, a sera via, | et est per iustam mensuram tabulas legitimas quattuordecim. Vieximoprimo campo locus qui dicitur Filaco: coeret ei a mane Alberti, a meridie Andrei, a montes Sancti Ma|rini; et est per iustam mensuram tabulas legitimas viginti et octo. Vieximosecundo campo locus ubi dicitur Corvaria: coeret ei a mane Iohanni presbiteri, a montes predicti Alberti, a sera Sancti | Ambrosii, a meridie Petri; et est per iustam mensuram tabulas legitimas undecim. Vieximotercio campo ibi prope: coeret ei a mane Sancti Ambrosii, a meridie Sancti Alexan|dri, a sera Petri, a montes Andrei; et est per iustam mensuram tabulas legitimas quindecim. Primo casteneto in eodem loco Brembadisca: coeret ei a montes Sancti Alexandri, et abet super se | arbore uno castaneo super abente; et est per iustam mensuram tabula legitima una. Secundo casteneto ibi prope, cum duobus arboribus super abente: coeret ei a mane communalia; et est per iustam mensu|ram tabulas legitimas duas. Tercio casteneto ibi loco, cum arbore uno super abente: coeret ei a mane de eredes quondam Ada(m)mi; et est per iustam mensuram tabula (t) legitima una (u). Quarto ca|steneto (v) ibi non longe, cum arboribus castaneos decem et septem super abente: coeret ei a mane Alberti, a meridie Ada(m)mi, a montes Sancti Alexandri, a sera Iohanni; et est per iustam mensu|ram tabulas legitimas decem et septem. Quinto casteneto cum arboribus duo super abente: coeret ei Sancti Alexandri (w), a sera via; et est per iustam mensuram tabulas legitimas | decem, iacet in eodem loco Pisiula. Sesto casteneto locus ubi dicitur Anusicule cum arboribus quinque super abente: coeret ei a mane Sancti Marini, a meridie Alberti, |[et] est per iustam mensuram tabulas legitimas novem. Septimo casteneto ibi prope, cum arbore uno super abente: coeret ei a mane Iohanni presbiteri; et est per iustam mensura (x) tabulas legitimas duas (y). Octavo casteneto in eodem loco, cum arboribus octo super abente: coeret ei a mane Sancti Ambrosii, a meridie Vualperti, a sera Alberti | nepoto meo; et est per iustam mensuram tabulas legitimas septem et dimidia. Nono casteneto cum arboribus sex super abente ibi prope: coeret ei a mane Andrei, | a sera vel montes Sancti Ambrosii (z); et est per iustam mensuram tabulas legitimas septem. Decimo casteneto intus eodem loco Marno, cum arboribus duo super abente: coeret ei | a mane Sancti Ambrosii, a sera via; et est per iustam mensuram tabulas legitimas decem. Undecimo casteneto cum arboribus castaneis quinque super abente, in eodem loco dicitur | Brembadisca: coeret ei a mane predicta via; et est per iustam mensuram tabulas legitimas quinque. Et si amplius de meo iure qui supra Vitale (aa) in suprascriptes pecies terre in eodem | locis et fundis infra ipses coerencies (bb), quam ut supra mensura legitur, in tua qui supra Giselberti presbiteri et primicerio vel a tuis eredibus aut cui tu dederis persistat potesta|tem abendum et faciendum proprietario iuri. Et insuper vendo ego qui supra Vitale tibi qui supra Giselberti presbiter et primicerio medietatem de pasculum et communalia simi|liter iuris mei, que abere viso sum in eodem loco et fundo Marno et in eius terretoiriis vel per eius vocabulis locis in omni loco ubi invenire potuerit iure (cc) meo | in integrum. Que autem suprascriptes pecies terre et suprascripta medietatem de predictum pasculum et communaliis qualiter superius legitur, cum superioribus et inferioribus, seu cum fini|bus (dd) et accessionibus suorum in integrum presenti die in tua qui supra Giselberti presbiteri et primicerio et cui tu dederis vestrisque eredibus persistat potestatem iure proprietari|o nomine (ee) abendum et faciendum exinde quicquit volueritis sine omni mea qui supra | Vitali et eredum meorum contradicione. Quidem spondeo atque promitto me ego qui supra | Vitale, una cum meis eredibus, tibi qui supra (ff) Giselberti presbiteri et primicerio et cui tu dederis vestrisque eredibus suprascripta vindicione omni tempore ab omni contradicentes | omines defensare, et si defendere non potuerimus aut si contra anc cartulam agere quesierimus, tunc suprascripta vendita vobis in duplum restituamus | sicut pro tempore meliorata fuerit aut valuerit sub estimacione in consimile loco, quia sic inter nobis convenit. Actum in eodem loco Marno.
Signum # manu(m) suprascripti Vitali qui anc cartulam vindicionis fieri rogavit.
Signum # manibus Ambrosii (gg) et Gandolfi seu Alberti testes.
(ST) Garibaldus notarius et iudex scripsi, post traditam complevi et dedi.

(a) La seconda -a- nell'interlineo.
(b) et octo su rasura.
(c) tres su rasura.
(d) pecies nell'interlineo.
(e) v(el) sera nell''interlineo.
(f) A Ihi con segno abbreviatìvo; manca il nome del primo fratello.
(g) -to nell'interlineo.
(h) tercia su rasura.
(i) Segue a m(an)e depennato.
(j) ei nell'interlineo.
(k) -ua- su rasura.
(l) ca(m)p su rasura.
(m) -o corretta da a; segue p erasa.
(n) et octo nell'interlineo.
(o) tr- su rasura.
(p) Segue a montes dilavato.
(q) meo nell'interlineo.
(r) Così A, senza indicazione del confinante.
(s) meo nell'interlineo.
(t) Segue s erasa.
(u) -a nell'interlineo.
(v) A cas|steneto
(w) A omette la relativa coordinata del confine.
(x) A mensu
(y) du- corretto su altre lettere.
(z) -sii nell'interlineo.
(aa) -e corretta su i
(bb) A coerenciencies
(cc) iure nell'interlineo.
(dd) -b- corretta su altra lettera.
(ee) -o- corretta da e
(ff) q(ui) s(upra) nell'interlineo.
(gg) Segue rasura di due lettere.

Edizione a cura di Marco Vendittelli
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis