Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(ST) In nomine Domini. Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi milleximo septuageximo quarto, mense iunio, indicione duodecima. Vobis Arnaldo et Azoni(a) germanis |[fili]is quondam item Arnaldi, et Iohanni et Trasoni germanis filiis quondam item Iohannis, omnes de civitate Mediolano, promitto atque spondeo me ego Atto filius quondam Alkeri, de loco Calusco, qui profesus sum |[le]ge vivere Longobardorum, eo tenore qualiter (b) hic subter legitur, ita ut amodo in antea ullo unquam in tempore non sit mihi qui supra Attoni nec meis heredibus nec nostrę sumissę personę per ullumvis | ingenium licencia (c) vel potestas agendi vel causandi aut requirendi seu tollendi ad omnes homines de loco Carvigo qui est prope ipso loco Calusco aut ad illorum heredes qui laborant | aut amodo in antea laborare debent omnes casas et res territorias iuris Sancti Ambrosii reiacentes in suprascripto loco et fundo Carvigo et in eius territorio, quę sunt vestrum beneficium a pars |[Ar]ioldi et Vuifredi, barbe et nepotis, qui dicuntur Grassi, nominative de quadrupedibus ad laborandum vel comedendum seu quolibet alio modo faciendum, neque eis tollam drapum vel |[..]drum neque alia mobilia, exepto si ego qui supra Atto aut mei heredes vel mei homines habuerint intencionem cum iam dictis hominibus de suprascripto loco Carvigo aut cum illorum heredibus de aliis |[re]bus quę non sint iuris Sancti Ambrosii et vestrum beneficium, si ad racionem stare noluerint, et exepto si alii homines de alio loco de iam dictis hominibus de loco Carvigo se lementav[erint ... a]d racionem stare noluerint de aliis rebus quę non sint iuris Sancti Ambrosii et beneficium vestrum qui supra Arnaldi et Azonis germanomm et Iohannis et Trasonis item germanomm; si ego qui supra Atto |[au]t mei heredes requisierimus vobis qui supra germanis aut vestris heredibus et si ipsi homines de loco Carvigo aut illorum heredes mecum aut cum meis heredibus vel cum meis hominibus vel cum predictis | hominibus de alio loco qui de eis se lementaverint ad racionem stare voluerint de aliis rebus quę non sint iure Sancti Ambrosii et vestrum beneficium, eos pignorare non debemus; et si | pignoraverimus infra octo dies prosimos ad iam dictos homines aut ad illorum heredes reddere debemus. Et insuper promitto atque spondeo me ego qui supra Atto una cum meis heredibus vobis | qui supra Arnaldo et Azoni germanis et Iohanni et Trasoni item germanis quod non debeo ego qui supra Atto aut mei heredes vel nostra sumissa persona tollere ad predictos homines de loco Carvigo neque ad illorum | heredes qui modo laborant predictas res quę sunt iure Sancti Ambrosii et vestrum beneficium qui supra germanomm aut amodo in antea laborare debent claudendam de curte aut de casis vel casinis, |[...]e predictis hominibus neque lignum de eorum casis vel casinis neque de pergoris neque lignum unde edificium fieri possit de eorum curte, aut alia ligna tollere debemus, neque arbores quę |[ibi] sunt super iam dictas omnes res et casas territorias quę sunt iure Sancti Ambrosii et vestrum beneficium incidere debemus neque albergarias in casas de predictis hominibus per homi | nes aut per equos facere debemus neque fenum aut anonam vel aliud quolibet stragmen tollere debemus neque pregariam tollere debemus neque fodrum per nupcias vel spon | salia seu quolibet modo ad predictos homines tollere debemus, exepto si ego qui supra Atto aut mei heredes adquisiero iam dictum fodrum a rege aut a misso eius quando venerunt in | regnum; et si ipsi homnes homines de loco Carvigo super iam dictas omnes casas et res territorias quę sunt iure Sancti Ambrosii et vestrum beneficium qui supra germanomm aut | de iam dictis rebus inter se discordiam (d) habuerint et aliquod malum inter eos factum fuerit, nullo modo composicionem requirere debemus et si aliquis homines ad iam dictos homnes | homines de eodem loco Carvigo aliquod malum fecerint, composicionem requirere non debemus, exepto furto de castro, si factum fuerit in suprascripto castro de Cavrigo (e) sicut est consuetu | do composicionem habere debemus. Quid si amodo aliquo tempore ego qui supra Atto aut mei heredes vel nostra sumissa persona contra vos qui supra Arnaldum et Azonem germanos seu Iohannem (f)| et Trasonem item germanos aut contra vestros heredes seu contra cui vos dederitis nec contra homnes homines de eodem loco Carvigo qui laborant suprascriptas omnes casas et res territorias | aut laborare habent quę sunt iuris Sancti Ambrosii et vestrum beneficium de ea omnia quę superius leguntur agere aut causare vel contradicere seu tollere per quodvis ingeni | um presumpserimus preter quod superius antepositum est, et in ea omnia quę superius legitur non permanserimus aut si per placitum unquam fatigaverimus et omni tempore exinde ta | citi et contenti non permanserimus aut si aparuerit ullum datum aut factum cui ego qui supra Atto in aliam partem dedissem aut (g) fecissem et claruerit, tunc componam ego qui supra Atto aut | mei heredes vobis qui supra germanis aut vestris heredibus seu cui vos dederitis pene nomine argenti ex mero libras viginti et quinque (h) et (i) insuper exinde omni tempore taciti et contenti | ęssę et permanere debeamus. Quidem et ad hanc affirmandam promissionis cartam accepi ego qui supra Atto a vobis qui supra Arnaldo et Azoni germanis seu Iohanni et Trasoni item germanis | exinde launechild crosnam unam, quia sic inter nos convenit. Unde due cartule promisionis uno tenore scripte sunt. Actum prope ecclesia Sancti Damniani qui dicitur in Baraida.
Signum # (j) manus suprascripti Attonis quia (k) hanc cartulam promisionis ut supra fieri rogavit et suprascriptum launechild accepit.
Signum #### (l) manuum Arialdi qui dicitur Grasso, Arnaldi, Iohannis, Ardecionis testium.
(ST) Adelardus iudex rogatus subscripsi.
(ST) Ego Mainfredus qui et Rolandus iudex et missus domni regis rogatus subscripsi.
(ST) Ego Otto notarius (m) sacri palacii scripsi, post traditam complevi et dedi.

(a) -i corretta su o
(b) -a- corretta su l erasa.
(c) La seconda -i- nell'interlineo.
(d) -or- corretto su altre lettere.
(e) Così A.
(f) I- nell'interlineo.
(g) au- su rasura di us
(h) viginti et quinque su rasura.
(i) A ex
(j) I tratti verticali, legati tra loro da linee orizzontali continue, sono 5 invece che 3.
(k) Così A.
(l) I tratti verticali che compongono il graticcio sono 13 invece che 12.
(m) A notas con segno abbreviativo su -ot-

Edizione a cura di Rita Cosma
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis