Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

§ Testes domni abbatis Sancti Petri in Monte (a) dati contra homines de Butheziolis.
§ Zucca de Goiono i(uratus) t(estatur) se vidisse die lune proximo transacto Gandulfinum et Vuizardum de Canta|rina de Buthezolis supra cap(ud) cluse abbatis Sancti Petri in Monte et prohiciebat lapides cluse huc et ill|uc, et hoc fuit summo mane, et dicit quod nocte illa venit aqua zusum per clusam, et dicit quod Torcolus de Goio|no erat cum se teste, quia iverant ad molinum mazinare.
§ Torcolus de Goiono iu(ratus) t(estatur) idem quod Zucca per omnia, et ambo dicunt quod Gandulfinus et Guizardi|nus cum nave abbatis iverunt supra clusam. Interogatus quomodo scit quod aqua venisset zusum per clusam nocte | illa, r(espondit) quod adhuc mazinabat molinum quando illi ceperunt prohicere lapides, s(et) statim defecit illis prohicien|tibus lapidibus, et dicit quod Petrus et Raimundinus et alii plures de Cantarina erant ab alia parte ripe et | ridebant et ludebant.
§ Petrus de Goiono i(uratus) t(estatur) quod ipse iverat cum carro et bubus ad Clesim accipere aquam in die lune predic|to, et vidit Gandulfinum in capite cluse abbatis et prohicere lapides cluse huc et illuc, et vidit Gui|zardum similiter in clusam et in nave cum Gandulfino, s(et) non vidit eum prohicere lapides; de hominibus qui erant | ab alia parte ripe dicit idem quod Torculus, excepto quod non cognovit Petrum neque Daimundinum.
§ Zener de Cantarina iu(ratus) t(estatur) quod ipse erat in aera sua in proxima dominica transacta in sero, et tunc audivit | homines ire per vites Guizardini, ut credit de vitibus, et audivit unum ex eis dicere: 'Girarde, vade piscari ?'; | et ipse r(espondit): 'Est plena ?'; et alius dixit: 'Bene vadit zusum turbida'. Interogatus, r(espondit) quod Clesis non erat plena, tunc non | cognovit homines illos. Item dicit quod ipse prandebat in die iovis ante predictam dominicam cum Lafranco de Re|thodo in quodam suo ca(m)po, et tunc Lafrancus dixit sibi testi: 'Quare non dicitis vos do(m)no Iohanni de Sancto Petro | ut veniat et acordet se nobis de clusa sua ? Antequam veniant multi dies sonabit inde aliud; nos firma|bimus per sacramentum nos quod tenebimus insimul de hoc quod faciet unus quod alii tenebunt cum eo'; et iste | r(espondit): 'Ipse faciet quod erit ei faciendum'.
§ Rasel de Goiono i(uratus) t(estatur) quod ipse venerat in die dominico transacto circa vesperas ad molina abbatis que | custodiebat, et volebat aptare clusam quia aliquantulum erat peiorata; et tunc Petrus Lacca (b) dixit (c) si|bi quid (d) volebat facere; et iste r(espondit) quod volebat apptare clusam abbatis; et Petrus dixit: 'Ego in|terdico tibi ex parte consulum Brixie ne eam aptes, quia omnes lapides (e) quos ibi posueris pro|hiciemus et alios qui erant ibi'. Interogatus si ipse aptabat clusam ibi ubi Clesis eam disscipaverat et | ibi ubi Clesis destruit (f) terram, r(espondit) non. Dicit quod clusa (g) non erat fracta, s(et) faciebat da(m)pnum et eam | volebat claudere.
§ Girardus da Serle iu(ratus) t(estatur) quod ipse sedebat in carobio Canterine quodam die dominico post cenam, et tunc | Daimundinus et Guizardinus et Adamminus et Roba et filii et Ubertinus et Ubertinus de Machono e|rant ibi et dixerunt: 'Quis vult venire videre si molinarii abbatis sunt ad clusam ?'; et se ivisse cum | eis, et cum fuissent prope montem, Daimundinus dixit Guizardino ut iret videre si ipsi aptaverant (h) | clusam, et si apptata erat dixit ut voret eos; et sic Guizardinus et Adamus iverunt ad clusam, | et cum stetissent aliquantum, vocaverunt Daimundinum ut iret ad eos; et sic Daimundus cum ceteris predictis iverunt | ad eos, et dicit se audisse illa vice lapidem unum v(e)ntolari in clusa, s(et) quid fecissent (i) ibi non vi|dit. Interogatus si vidit in illis diebus quod Clesis iret turbida, r(espondit) non.
§ Ubertinus de Cantarina i(uratus) t(estatur) idem quod Girardus da Serle, et addit quod ipse, die illo dominico, in mane iverat du|c[er]e unum suum iumentum ad pascolandum, et vidit quod aqua Clesis ibat turbida iusta ripam a mane cluse | et etiam de tuppis terre cadebant in aqua, et etiam Vuizardinus cum pede movit tuppam terre de ripa ita quod cecidit | in aqua. Item dicit se vidisse Guizardinum et Gandulfinum auferre limum (j) susum de clusa quia in sicco e|rat, et dicit: 'Nullum malum fecerunt in clusa in die lune'; et dicit se non ivisse in sero predicto ad clusam | cum Daimundo, nec alius ivit ad clusam nisi Daimundus quando Guizardinus voccavit Daimundum.
§ Markesinus filius Robe de Abuthezole iu(ratus) t(estatur) quod ipse erat in una costa in sero die dominico predicto, | et vidit Guizardinum et Adaminum et Azerbum ire versus clusam in zusum, et audivit lapidem unum v(e)ntolari, | s(et) nescit quis fecisset hoc nec quid agerent ad clusam. Postea audivit eos vocare Daimundum et ipse ivit solus ad eos. | Item dicit quod ipse sero illo veniebat ante istud factum, quod dixit modo, cum bestiis a pasculo et audivit dici quod tunc a|qua Clesis turbida (k) ibat iusta ripam. Actum est hoc in ecclesia Sancti Iohannis Baptiste, a(nno) Domini .MCLXXX|IIII., die martis .XVI. intrante octub(ri), indictione .II. Interfuere d(omi)nus Teutaldus causidicus de Muscolinis | et Maifredus Bozzii ac Ottolinus de Batestuppis necnon et Stephanus Boccardus testes rogati.
(SN) Ego Ioh(anne)s de Prata sacri pal(acii) notarius autenticum harum attestationum vidi et legi, quas confessus fuit | d(omi)nus Presbiter de Mairano consul iustitie Brixie sub se fore allatas de placito quod vertebatur inter dom|num Albertum abbatem Sancti Petri in Munte, ab una parte, et Gandulfinum et Guizardinum et Daimundum et Petrum et A|zerbum, omnes da Buthezole, ab altera, et sicut in eis continebatur, ita et in his scripsi, nullo addito vel diminuto | quod sensum mutet (l), de quibus dictus Presbiter michi dedit parabolam ut eas perpetuarem et i(n) publicam notionem | deducerem (m), quod feci, et me subscripsi.

(a) A Mote.
(b) Meno prababile la lettura Lacta.
(c) Precede et (nota tironiana) senza apparente significato, a meno di intendere venit et dixit.
(d) A q(ui)d(em) con segno abbr. per -em depennato.
(e) Segue quia om(ne)s iterato.
(f) A destrux(it) t(er)ra(m) con -x(it) t(er)ra(m) espunto e con -it aggiunto di seguito.
(g) A cleusa con -e- espunta.
(h) -p- ed -e- corr. da altrettante lettere.
(i) Segue in clusa cassato mediante sottolineatura.
(j) A linu(m).
(k) Segue erat cassato mediante sottolineatura.
(l) Segue et (nota tironiana) eas depennato.
(m) Segue et (nota tironiana) me depennato.

Edizione a cura di Ezio Barbieri ed Ettore Cau
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi