Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

Notitia de Crota, Aqua Nigra et Sexto et Aucea
Dum, in Dei nomine, co(m)mitatu Laudens(i), locus Runcarioli, in casa propria | Stephani Ferario de eodem loco Runcarioli, per eius data licentia in iuditio re|sideret d(om)n(u)s Cesso, gr(ati)a Dei diac(onus) et missus domni Ottonis imp(erato)ris, singulorum o(mn)iu(m)| iustitias faciendas ac deliberandas, resedentibus cum eo Authecherius et Gy|rardus qui et Azo, Adelbertus, Radaldus, item Radaldus, Iohannes, Liubedeus, Saxo, | iudices sacri palatii, Rogerius de Bariano, Albericus de Mauringo et reliqui plures. | Ibique eorum venerunt presentia ipse domnus Sancte Cremonensis Eccl(esi)e ep(iscopu)s et Adam, eius et | ipsius (a) advocatus, retulerunt: Habemus et detinemus a parte ipsius ep(iscop)ii proprie|tatem cortes tres domuicoltiles cum castris et capellis seu cum sediminas | et vineis atque (b) terris arabilis et silvis cu(m) lacu(m) qui d(icitu)r Sexto et silva q(ue) d(icitu)r Auzea | cum omnibus aquaductiles (c) seu piscationibus ad easdem cortes pertinentibus iu|ris ipsius ep(iscop)ii, quibus esse videntur inter fluvii Padu(m)et Oleo et pertinentia Cre|monens(i), in locas et fundas Crota, Aquanigra, Sexto vel ibi circumcirca re|iacentibus vel inde pertinentibus omnia insimul tenente, quod sunt rebus ipsis ad e|asdem cortes pertinentibus de castris cum areis suarum per mensura iusta iugias quattuor, de | capellis seu sediminas et vineis cum areis suarum iugias duocenti, de terris ara|bilis et vineis iugias mille sexcenti, de silvis cum ia(m) dictum locum (d) qui d(icitu)r Sesto | et silva que d(icitu)r Auzea cu(m) areis suarum iugias mille quattuorcenti. Coheret ab ipsas tres cortes et omnibus ipsis rebus a mane et m(on)t(e) terra ipsius ep(iscop)ii, a m(e)r(idie) fluvio Pa|dum et Addua, a sera terra de curte q(ue) d(icitu)r Tencaria qui pertinet de monasterio Sanctorum | Sisti et Fabiani, q(ui) est constructum ipso mo(naste)rio infra civit(ate)Placencia. Si ullus h(om)o | versus nos seu pars ipsius ep(iscop)ii aliquid dicere vult, parati sumus cu(m) eo exinde ad ra|tionem standum et legiptime finiendum et, quod plus est qua(m) minus (e), ut dicant dom(n)a | Ita, abatissa mo(naste)rio Sanctorum Sisti et Fabiani, qui e(st) constructum infra eadem civita|te Placencia, et Adam, fil(ius)condam Raimberti de Monte, q(ui) d(icitu)r Scorticato, eius et ipsius mo(naste)rio | advocatus, qui pro hac causa ab eadem d(om)na Ita abatissa seu ab ipso Cesso, Dei gr(ati)a | diac(onus) et missus, avocatus ipsius mo(naste)rio electus fuit, q(ui) hic ad presens sunt ia(m) dictas | tres cortes cum castris et capellis, sediminas et vineis, terris arabil(is), pratos et silvis | seu ia(m) dictum locum q(ui) d(icitu)r Sesto et silva q(ue) d(icitu)r Auzea cu(m) areis suarum cum aquadu|ctiles (c) et piscationibus quas vos hic denominavimus, si proprii ipsius ep(iscop)ii sunt et esse debent cum | lege aut si nobis seu pars ipsius ep(iscop)io da parte ipsius mo(naste)rio avocatus --- et Fabia|ni (f) contradicere aut subtrahere querent an(on). Cum ipse dom(nu)s Odelricus ep(iscopu)s et Adam, | eius et ipsius ep(iscop)ii advocatus, tal(iter) retulissent, ad hec responderunt ipsa d(om)na Ita | abatissa et Adam, eius et ipsius ep(iscop)ii advocatus, dixerunt et professi sunt: Vere iam | dicte tres cortes cum castris et capellis seu sediminas et vineis seu terris arabil(is)| et pratis q(ue) (g) silvis seu lacum qui d(icitu)r Sesto et silva que d(icitu)r Auzea cum aquaduc|tiles (c) et piscationibus quas vos hic denominastis, quibus esse videntur inter (h) fluvii Pa|dum et Oleo et in pertinentia Cremonense in prenominatas locas Crota, Aquanigra, | Sesto, quod su(n)t p(er) m(en)s(ura) iusta sup(er) totis iugias legiptimas tres milia duocenti | quattuor (i), propriis ipsius ep(iscop)io Sancte Cremonensis Eccl(esi)e sunt et esse debent cu(m) lege et nobis | nec pars ipsius mo(naste)rio nichil pertinet ad habendum nec requirendum pro eo quod nullam | scriptionem nec firmitatem habemus nec habere possumus per qua(m) vobis seu pars | ipsius ep(iscop)io contradicere aut subtrahere possamus. Et spoponderunt se ips(i)| d(om)na Ita abatissa et Adam, eius et ipsius monasterii avocatus, versus eodem ep(iscop)io, ut, si umqua(m) in t(em)p(o)r(e) ipsa d(om)na Ita abatissa aut sua succetrices seu pars ipsius mo|nasterio de ia(m) dictis tres cortes cum castris et capellis seu sediminas et vineis, ca(m)pis, | pratis et lacu(m) q(uod) d(icitu)r Sesto, q(ue) (g) silva que dicitur Auzea cum aquaductiles (c) et pisca|tionibus eidem do(m)ni Odelrici ep(iscop)i suisque successoribus seu versus ipsius ep(iscopi)o age|re aut causare presu(m)pserint et omni t(em)pore taciti et contenti non permanserint vel | si apparuerit ullum datum aut factum quod exinde in aliam partem fecissent et clare fa|ctum fuerit, tunc oblicaverunt se co(m)ponere ipsa d(om)na Ita abatissa sueque succetrices | et Adam, eius et ipsius mo(naste)rio avocatus, eidem domni Odelrici ep(iscop)i suisque successoribus | seu pars ipsius ep(iscop)io ips(as) tres cortes cum castris et capellis seu sediminas et vi|(p. 177)neis, t(er)ris arabilis et pratis seu silvis cum lacu(m) qui d(icitu)r Sesto et silva q(ui) d(icitu)r Auzea | in duplum et insuper pena argenti d(e)n(arii) boni libras trescenti. His actis et mani|festatio ut supra facta rectum eorum iudicum et auditoribus paruit esse et iudica|verunt ut iuxta eorum altercationem et eidem d(om)na Ita abatissa seu Adam, eius et ipsius | mo(naste)rio avocatus, professione et manifestatione ia(m) dictis tres cortes cum castris et ca|pellis seu sediminas et vineis, terris arabilis et pratis seu silvis cum lacu(m) qui d(icitu)r Se|sto et silva que d(icitu)r Auzea a parte ipsius ep(iscop)io Sancte Cremonensis Eccl(esi)e maneant proprieta|tem et ia(m) dicta d(om)na Ita abatissa et Adam, eius et ipsius mo(naste)rio avocatus, da pars ipsius mo|(naste)rio Sanctorum Sisti et Fabiani maneant omni t(em)pore taciti et contenti. Eo modo finita est | causa. Et hanc notitiam pro securitate ipius ep(iscop)io fieri a(m)monuerunt. Quidem et | ego Dominicus notarius et iudex domni imperatori, ex iussione suprascripto misso et iudicum | amoni|tionem scripsi. In nomine domini Dei et salvatoris nostri Iesu Christi, tertius Ot|to gr(ati)a Dei imp(erato)r augustus, anno imperii eius Deo propitio tertio, quarto die m(en)s(is)| februarii, indic(tione) duodecima. + Cesso, Dei gr(ati)a diaconus et gloriosissimi im|peratoris tertii Ottonis missus, huic notitie in mei presentia facte leto animo fi|delique m(en)te, veloci quoque manu et gratuite s(ub)s(crips)i. (S) Autecherius iudex sacri | palatii interfui. (S) Adelbertus iudex sacri palatii interfui. (S) Ra|daldus iudex sacri palatii interfui. (S) Iubedeo iudex sacri palatii interfui. | (S) Radaldus iudex sacri palatii interfui. (S) Saxo iudex sacri palatii interfui.

(a) Così B che probabilmente omette episcopii
(b) q(ue) preceduto da segno non decifrabile in B.
(c) Così B.
(d) locum: così B, cf. sopra lacum
(e) qua(m) minus: così B per querimus
(f) avocatus --- et Fabiani: così B.
(g) Così B, per atque
(h) t(er) in sopralinea.
(i) qua- corrette da altre lettere.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni