Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo sexagesimo quinto, nono kalendes macius, indicione tercia . Ep(iscop)io sancte Laudensis Hecclesie, ubi nunc donnus Oppizo episcopus ip(si)us sedi preordi|[na]to esse videtur, ego Lanfrancus, presbiter de ordine et plebe Sancte Efumie, sita plebe Bariano, et abitator in loco Comazo, qui profeso sum legem vivere Romana, offertor et donator ipsius | ep(iscopa)to, p(resens) p(resentibus) disi: quisquis in sanctis ac in venerabilibus locis et (a) suis aliquit contullerit rebus, iusta Octoris vocem, in oc seculo cemtum plu(s)(b) accipiad (c), insuper, quod melius est, vita posidebit eterna (1). | Ideoque ego qui sup(ra) Lanfrancus presbiter dono (d) et offero et per presentem car(tam) offersionis in eodem ep(iscopa)to pro mercedem (e) annime mee, hoc est porcionem de omnibus cas(is) et (f) rebus territoriis illis iu|ris (g) [m]ei quibus sunt positis in comitatu Laudense in locas et fundas Sancto Vito et in Senedogo, nominative ipsa porcionem qui fuit quondam Ottoni, quas m(ich)i avenit per car(tam)| vendicionis da Orfrixa, filia quondam suprascripto Ottoni, et Otto fil(io)Alberci seu item Alberici (h), cuniato et fratre ipsius Orfrixe, tam infra castri (i) de suprascripto loco Sancto Vito et in suprascripto Senedogo (j) quantuque (k) | et foris castri ab ipsa corte pertinentibus, tam cas(is) quam edificiis cum sediminibus et vites, pratis, pascuis (l), silvis maioribus cum areis suarum de terris arabelis, rivis, ru(m)pinis ac palutibus, | contis et incoltis, divisis et indivisis, una cum finibus, terminibus, accessionibus et uxibus, aquarum aquarumque deductibus, molandinis et piscacionibus da ista parte | fluvio Ada quaque da illa omnia inintegrum simulque, per anc car(tam) offersionis (m) dono ego q(ui) s(upra) Lanfrancus presbiter omnia que m(ich)i pertinet de predicta ecclesie monesterio Sancti ip(si)us Viti et de ecclesia Sancti Columbani (n) | quibus sunt edificatas in suprascriptis locis Sancto Vito et Senedogo et de omnibus cas(is) et rebus que eadem (o) ecclesiarum pertinet inintegrum. Que autem suprascriptis cas(is) et rebus omnibus iuris mei quod ego oblicavi iuri pignori in Arialdus Salvatico | et f[ilius]quondam Dominici et ipse Arrialdus in me tradavi per car(ta) una vendicionis, faciendi quiquit voluerit sup(eri)us dicta una cum accessionibus et egreso seu superioribus et inferioribus earum rerum quali(iter) sup(eri)us l(egitu)r queadem | porcionem pertinet inintegrum ab ac die in eodem epi(scopa)to dono et offero et per presentem car(tam) offersionem ibidem abendum confirmo, faciendum exinde pars ip(si)us epi(scopa)to (o) sancte Laudensis Ecclesie aut cui pars epi(scopa)to dederit pro|prietario nomine (p) quiquit voluerit, sine omni mea et eredum meorum contradicione, adque pro mercedem annime mee, que defensione et ab que restoracione exepto si de meo c(ui) s(upra) Lanfran|ci presbitero datum aut factum vel colibet scriptum aparuerit quod ego de suprascriptis cas(is) et castri atque rebus omnibus in aliam partem fecisem et claruerit, tunc da illam partem unde oc aparuerit ego q(ui) s(upra) Lan|fracus presbiter et mei eredibus a parte ipsius ep(iscopa)to aut cui pars epi(scopa)to dederit suprascriptis cas(is) et castri et rebus omnibus inintegrum ab omni omine defensare promitto, quit si defendere non potuerimus a parte ipsius ep(iscopa)to (q) ex|inde aliquit per covis genium subtragere quesierimus, tunc in dublum eadem porcionem de cas(is), castris adque rebus omnibus ut (r) sup(ra) l(egitur) a parte ip(si)us epi(scopa)to sancte Laudensis Ecclesie restituamus sicut pro tempore (s) fue|rit melioratis aut valuerit sub estimacione in consimile locas. Nam da illam partem unde meum datum aut factum non aparuerit quod ego exinde in aliam partem fecisem nihil ip(si)us | parte epi(scopa)to defendere nec restorare promitto, excepto u(t) s(upra) et nisi liceat ullo tempore nolle quod voluit, sed (t) quod a me semel factum vel c(on)scriptum est sub iusiurandum inviolabiliter | c(on)servare promitto c(um) stipulacione subnixa. Anc enim car(tam) offersionis paginam Erlembaldi not(arii) sacri palacii tradidit et scribere rogavi, in qua subter c(on)firmans testibus quam obtoli robo|randam. Actum civitate Laude.
+ Lanfrancus presbiter a me facta subscripsi.
Signum + + + + + + (u) manuum (v) Ardericum et Ugonem seu Banbaronem adque Crispionem et Arialdonem, omne lege viventi Romana testium.
Signum + + + manibus Teudaldi et Loterii seu Alberici, testium.
Signum + + manuum Ottonum et Ilderadum germanis infantuli, qui ad c(on)firmandum manum posuerunt et anc car(tam) iuserunt fieri sicut sup(ra) l(egitur).
(SN) Ego q(ui) s(upra)Erlembaldus notarius sacri palacii, scriptor uius car(te) offersionis, postradita c(om)plevi et dedi.

(a) Così A per ex
(b) Segno abbreviativo improprio.
(c) -d corretta da t
(d) -o corretta da a
(e) mer- ripetuto.
(f) casis et nel sopralineo.
(g) iueris in A.
(h) La prima -i- nel sopralineo.
(i) -i corretta su o erasa.
(j) -ene- su rasura.
(k) -tu- nel sottolineo.
(l) -s corretta su t
(m) offersinis in A.
(n) monesterio - Columbani: su rasura.
(o) e- nel sopralineo.
(p) nomie in A.
(q) pate (te soprascritto) ipsius episcopato: nel sopralineo di aut si vobis depennato.
(r) u in A.
(s) te(m)p(ro)pr(e) in A.
(t) se in A.
(u) Il numero dei segni non corrisponde a quello delle persone.
(v) maniu(m) in A.

(1) Cfr. Mt. 19,29.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi