Lombardia Beni Culturali
59

Libellum

1138 febbraio, Milano.

Le sorelle Tutabella, maggiorenne, moglie di Tarrussus detto de Buxinate, avendo l'autorizzazione di Arderico, giudice e missus del re Lotario III, e Cerretta e Picena, minorenni, del fu Gezone che fu detto Cusonno, di Milano, le ultime due con l'autorizzazione di Giovanni detto de Vilione, loro tutore, e del suddetto Arderico, danno a titolo di livello ventinovennale e successivamente perpetuo a Pietro detto Arigonno, di Consonno, un sedime in Consonno, di proprietà <della chiesa> di S. Zenone di Decimo, che esse tengono a titolo di livello, con l'obbligo di pagare a s. Martino - se richiesto - il fitto annuo di un denaro d'argento e una candela, cui subito rinunciano. Pietro dà a Cerreta e Picena per il sedime venti soldi di denari milanesi d'argento, a copertura di un debito paterno, secondo quanto stimato da Alberto detto Cixero di Opera e Arderico detto di Consonno. Inoltre, Giovanni detto de Vilione dà guadia che difenderà il suddetto sedime, ponendo come fideiussori Alberto detto <Cixero> di Opera e Arderico detto de Cusonno.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 312, n. 61 [A]. Copia del principio del sec. XIX, BNBMi, Mss. Bonomi, AE XV, 19, pp. 428-432, n. 63 [B]. Sul verso, di mano coeva X: § Carta vendicionis, quam fecit Tutabella, uxor Tarrussi de Buxinate, in manu | Amizoni, de loco Conssono, [de sed]imine et peçia terre iacente in territorio loci de Conssono, facta .MCXXXVIII.; aggiunta di altra mano coeva Y: facta est aggiunta di altra mano coeva W: de februaro; di mano coeva Z: .XXXII.; altra mano coeva: Vicomaiore; segnatura Bonomi: MCXXXVIII; altra mano moderna: P. XCI N. LXII ripetuto P. 91 N. 62 cui segue di altra mano: T. 4 C. 1; altra mano moderna molto sbiadita: 113[8] N. 4.

Pergamena di mm. 274 x 272 in buono stato di conservazione. Qualche macchia di umidità che non pregiudica la lettura.

(ST) Anno dominice incarnationis milleximo centeximo trigeximo octavo, mense februarii, indictione prima. Placuit atque convenit inter Tutabellam, que | est in etate, et coniugem Tarrussi qui dicitur de Buxinate, eidem Tutabelle consentiente suprascripto Tarrusso, iugali et mondoaldo suo, et subter confirman|te, et per interrogationem Arderici, iudicis et missi domni tertii Lotharii regis, et Cerrettam et Picenam, germanas, infantulas, filias quondam Gezonis | qui fuit dictus Cusonno, de civitate Mediolani, eisdem germane infantule (a) consentiente Iohanne qui dicitur de Vilione, tutore earum (b), et per datam eis licentiam | suprascripti missi; nec non et inter Petrum qui dicitur Arigonno, de suprascripto loco Cusonno, ut in Dei nomine debeant dare, sicut a presenti dederunt, ipse germane eidem | Petro ad habendum et tenendum seu censum retdendum, libellario nomine, usque ad annos viginti et novem expletos et deinde in antea, usque in | perpetuum, hoc est sediminis petia una, iuris Sancti Zenonis de loco Decimo et libellaria ipsarum germanarum; reiacet ipsa petia sedimi|nis in suprascripto loco Cusonno, est ei a mane accessio, a meridie currit aqua, a monte et sero via, omne ipsum sedimen, quantum inventum fuerit infra | ipsas coherentias, cum superiore et inferiore seu cum fme et accessione sua, in presenti maneat hoc libello; ea ratione uti amodo | in antea, usque in suprascripto constituto, habere et tenere debeat ipse Petrus et eius heredes vel cui ipsi dederint suprascriptum sedimen, qualiter superius legitur, in integrum, et facere de eo exinde, | tam superiore quam inferiore, libellario nomine, quicquid eorum fuerit utilitatis, ita ut aput eos non peiorentur. Et persolvere exinde debeat ipse Petrus | vel eius heredes pro suprascripto sedimine eisdem germane (a), si requisierint, omni anno argenti denarium bonum unum et candellam unam. Et promiserunt ipse germane quod, amodo | in antea, ipse nec eorum heredes vel illorum submissa persona requirere non debent suprascriptum denarium et predictam candellam fictualem, qui legitur in hoc libello, set amodo | in antea, de suprascripto sedimine in auctoritate et defensione stare et permanere abent ipse germane, cum suis heredibus, eidem Petro aut eius heredibus | vel cui ipsi dederint, secundum usum et rationem atque more libellarie. Alia superinposita inter eos exinde non fiat. Penam vero inter se posuerunt | ut quis ex ipsis aut eorum heredum se de hac convenientia huius libelli removere quesierit et non permanserit in his omnibus, ut supra legitur, tunc componat | illa pars, que hoc non conservaverit, parti fidem servanti, pene nomine, argenti denariorum bonorum Mediolanensium solidos quadraginta, et insuper in eadem conve|nientia huius libelli permaneat. Quia sic inter eos convenit. Et acceperunt ipse germane pro suprascripto sedimine ab eodem Petro argenti denariorum | bonorum Mediolanensium solidos viginti ipse infantule, pro debito paterno eorum, secundum quod (c) exstimaverunt Albertus qui dicitur Cixero, de loco Ovari, et | Ardericus qui dicitur de suprascripto loco Cusonno. Actum suprascripta civitate Mediolani.
Signum + (d) manuum suprascriptarum Tutabelle et Cerrette et Picene, germanarum, que hoc libellum ut supra fieri rogaverunt.
Signum + manus suprascripti Tarrussi, qui eidem Tutabelle, coniugi sue, consensit ut supra et in hanc cartam ad confirmandum manum posuit.
Signum + manus suprascripti Iohannis, qui tutor estitit ut supra, et in hanc cartam ad confirmandum manum posuit.
(SM) Ego Ardericus iudex ac missus domni terci Lotharii imperatoris eisdem infantulis licentiam dedi, ut supra, et subscripsi et eamdem Tutabellam interrogavi.
Signum + manuum suprascriptorum Alberti et Arderici, qui estimatores estiterunt, ut supra, et in hanc cartam ad confirmandum manus posuerunt.
Signum + manuum Obizonis de Magnago, Arialdi Stephfanoni (e), Oldrigi de Buxolo, Arnaldi de Basiliano, Bochini, testium.
Ibi statim, presentibus ipsis testibus, ipse Iohannes qui dicitur de Vilione dedit guadiam eidem Petro eo tenore sicut hic subter legitur, ita quod si predictus sedimen fuiset in|pignatum vel invasatum in aliqua persona, vel si discordia seu intentio aparuerit ab alliqua persona sive a feminis vel a masculis, ipse | germane defendere et guarentare habent cum suis heredibus eidem Petro aut eius herdibus (a) vel cui ipsi dederint, per omni tempore. Et in tali tenore, ut supra legitur, posuit eidem | Petro exinde fideiusores suprascriptos Albertum qui dicitur de Ovari et Ardericum qui dicitur de Cusonno, qui obligaverunt se et suos herdes (a) et omnia pignora sua, usque in pena dupli | ipsius pretii. Quia sic inter eos convenit.
(ST) Ego Iohannes notarius sacri palatii scripsi post traditum complevi et dedi.


(a) Così A.
(b) earum con -a- corretta su -o-.
(c) quod nell'interlinea.
(d) Così, senza corrispondenza fra il numero delle croci e quello dei nomi, anche in seguito.
(e) In A Sthpfanoni senza segno abbreviativo per -e-.

Edizione a cura di Anna Maria Rapetti
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti