Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(SN) Anno dominice incar(nationis) mill(esimo) centesimo octuagesimo primo, sexsto die mensis marcii, indic(ione) quarta decima. Car(tam) commutacionis fecerunt dominus Albertus de Citilli et Redulfus de Citilli et Guifredus frater eius, qui abitat in loco et in castro | de Brenta, et filii quondam domini Mediilombardi de Citilli, ex eorum parte ac ex parte Ugonis fratris eorum, qui abitat in loco Aççelli, cum Uberto filio (a) cuiusdam Phillipi, de loco Clivi. In primis dederunt predicti Albertus et | Redulfus et Gufredus, ex eorum parte et ex parte suprascripti Ugonis, eidem Uberto co(m)mutatori suo, in causa co(m)mutacionis presenti die in suo iure habendum hoc est eorum partem, id est (b) medietatem pro indiviso, tocius illius deci(m)me quam ipse Ubertus co(n)sueve|rat tenere in feudum de suprascriptis dominis de Citilli et de illis dominis de Besoçallo in loco et territorio de Trinate et de Varano et in pertinentia ipsorum locorum et cum toto illo iure quod ipsi habebant vel videtur eisdem dominis |[perti]nere in illis rebus quas pertinent vel pertinere debeant suprascripte deci(m)marie, et quam decimam suprascripti commutatores dicebant esse totam insimul (c) cum illa quam ipse Ubertus tenebat ex dominis de Besoçallo sextam partem tocius | decime de Trinate. Unde adinvicem ipsi domini recepe[runt] ab ipso Uberto commutatore suo in eorum iure et istius Ugonis habendum hoc est medietatem pro indiviso tocius illius terre quam ipse Ubertus exscusserat per succesionem | a Litolfo de Viglu in loco et in territorio de Clivi et in illo territorio de Saltri et nominatim (d) medietatem pro indiviso de quadtuordecim petiis terre, que petie sunt de illa terra quam ipse Ubertus exigerat a suprascripto Litolfo, | et fuit hec terra (e) Guifredi filii quondam Arderici de Clivi. Prima petia iacet in territorio de Saltri et est vinea et dicitur super Sasxum, coeh(re)t ei a mane Sancti Petri, a meridie Alberici, a ser(o) via, a monte Fomei; secunda petia | -------- et dicitur ad Saltrorum, a mane et a ser(o)Prevosti, a meridie et a monte via; tercia pecia est ------- et dicitur ad Spadoram, a m------, a m--------; quarta pecia est ------ et dicitur ad Ronci ----------|----------; quinta est silva et dicitur ad Marencam, a mane et a meridie Sancti Petri, a ser(o)Guifredi ser Tasxi; sexsta pecia est campus et pratum et dicitur subtus Villam, a mane Alberici, a meridie Ardicionis, a ser(o)Prevosti; septi(m)ma pecia est pratum | et est scimiliter subtus Villam de Clivi, a mane suprascripti Uberti, a meridie Sancti Petri, a ser(o)Lafranci; octava est campus cum arboribus et est supra Villam, a mane Uberti, a meridie Guifredi, a ser(o)Sancti Petri; nona est campus et pratum et silva et dicitur int(er) Canale, | a mane Beltra(m), a meridie et a ser(o)Sancti Petri; deci(m)ma petia est pratum et silva et iacet ibi prope, ab omnibus partibus est Sancti Petri; undeci(m)ma pecia est silva et dicitur ad Clericum, a mane heredum (f) Aldini, a meridie Sancti Petri, a ser(o)Ingiçonis; duodeci(m)ma | petia est campus et dicitur ad Crucem, a mane Lafranci, a meridie via, a ser(o)Sancti Petri; tercia deci(m)ma (g) petia est campus et dicitur ibi prope, a mane Lafranci, a meridie via, a ser(o)Sancti Petri; quarta deci(m)ma petia est pratum et dicitur in P(re)vigana, a mane et a sero (h) via, a meridie | heredum Aldini. His autem rebus superius dictis et commutatis, una cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accesionibus suis inintegrum, talliter tradiderunt inter se suprascripti commutatores adinvicem unus alteri, faciendum unaquaque pars cum eorum | heredibus et cui dederint de hoc quod supra in commutationem receperunt ipsi domini de Citilli, proprietario iure, et suprascriptus Ubertus, livellario more, quicquid volluerint sine unius alteriusque ac heredum eorum contradic(ione), et ad hoc tamen ut Ubertus | et eius heredes debeant tenere suprascriptam terram in feudum de suprascriptis dominis sicut tenebant (i) suprascriptam deci(m)mam. Et ibi suprascriptus Ubertus dedit guadiam et promissit suprascriptis dominis, videlicet Alberto et Redulfo et Guifredo, ad eorum partem et ad partem istius Ugonis, | omni t(em)pore eis et eorum heredibus et cui dederint hoc quod s(upra) in commutacionem receperunt ab ipso Uberto ad modum emptionis defendere et guarentare ab omni contradicente persona, iure; et inde posuit fideiussores Guillielmum | et Armenulfum, filios quondam Masxi de Vighi, in pena dupli. Et predicti Redulfus et Guifredus dederunt guadiam predicto Uberto quod omni tempore suprascriptus Ugo et eius heredes semper erunt contenti in hac commutacione; et inde | posuerunt fid(eiussorem) suprascriptum dominum Albertum, patruum suum, in obligo de solidis centum inperial(ium). Quia sic convenerunt inter se. Unde due carte unius tenoris tradite et scripte sunt (j). Actum int(ra) villam de Brenta.
Signa + + manuum (k) suprascriptorum commutatorum, qui hanc car(tam) fieri rogaverunt ut s(upra).
Signa + + + + manuum (k) suprascriptorum Guillielmi et Hermenulfi, fid(eiussorum), et Mediolani et Iacobi Ferrarii et Dominici Vitallis de Brenta, testium.
(SN) Ego Bernardus de Varisio, iudex et missus domini Frederici inperatoris, hanc car(tam) tradidi et scripsi.

(a) Segue depennata h
(b) est - est nel sopralineo con segno di richiamo.
(c) Corretto da i(n)silmul mediante espunzione della -l-
(d) Segue erasa p
(e) Segue depennato Arderici filii
(f) -dum nel sopralineo con segno di richiamo.
(g) Nel sopralineo con segno di richiamo.
(h) a sero nel sopralineo in luogo di a m(e)r(idie) depennato.
(i) tenebat in A.
(j) Segue espunto quia
(k) anuum in A.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi