Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(SN) In nomine Domini. Anno dominice incar(nacionis) mill(exim)o centeximo octuag(eximo) tercio, quinto kalendas iulii, indic(ione) prima. Venditionem ad proprium de proprietate et finem et datum de feudo fecerunt Guido filius quondam Petri Canis, qui professus est lege vivere Longobardorum, et Guiliel|mus et Petrus, filii eius emancipati, civitatis Mediolani, do(m)no Iohanni, sacerdoti et monacho monasterii Beati Ambrosii ubi eius sanctum requiscit corpus, ad partem et per missum domini Beltrami, gr(ati)a Dei ipsius monasterii venerabilis abbas, ad partem iam dicti monasterii, nominative de omnibus | edifitiis et sediminibus et rebus territoriis quas predictus pater et filii habere visi sunt in loco Colonia et eius territorio et pertinentia sicut in concordia utriusque partis sunt mensurate et imb(re)viate, de quibus rebus sunt posite in feudo tante que valeant libr(as) centum terciol(orum), secundum conpu|[tum pro] pertica sol(idorum) duodecim, et que libre centum debent consultari et dari in alia terra ipsi monasterio cuius feudum erat (a). Prima petia est sedimen in Incinado, in villa ipsius loci, coheret ei a mane via, a meridie Lotherii Medici et Croti Flanbosi, a ser(o)de Podentiis, a monte de Podentiis et |[heredis] Rogerii de Puzo, et est pertice tres et tabule tredecim et pes unus; campus qui dicitur ad Sapellum, a mane sedimina et in parte heredis quondam Beaque, a meridie Lanfranci de Carugate, a ser(o) et monte via, et est pertice decem et septem et tabule octo minus pes unus, cuius proprietas est ex parte mane pertice decem et tabule octo minus pes |[unus et] pertice septem sunt feudum; campus dicitur in Casale, a mane Petracii Crosta et in parte Asgerii de Concorezo, a mer(idie) via, a ser(o) accessium et Sancti Ambrosii, a monte Arnoldi Canis, pertice quindecim et tabule decem et novem et pedes octo, cuius medietas ex parte meridie est proprietas et altera medietas est feudum; campus dicitur item |[in Cas]ale, a mane predicti Petracii et Asgerii de Concorezo, a meridie via, a ser(o) heredis Beaque, a monte suprascripti Petracii, pertice quattuor et tabule quinque et pedes quinque et est proprietas; campus dicitur ad li Pradiles de Lanbro, a mane via, a meridie via, a ser(o) heredis quondam Beaque et in parte de eadem (b) terra, a monte Petracii Cro|[sta], pertice quinque et tabule quatuordecim et est proprietas; campus ibi insimul tenente, a mane de eadem terra, a meridie heredis suprascripti Beaque, a ser(o) via, a monte suprascripti Pedracii, et est pertice sex et tabule duodecim et pedes septem et est feudum; campus item ibi prope, a mane Arnaldi Canis, a meridie suprascripti Petracii, a ser(o) heredis Beaque, | a monte via, pertice sex et tabule tredecim et media et est propria; campus dicitur in Braida, a mane de eadem terra et Guercii, a meridie via, a ser(o) heredis Beaque, a monte accessium, et est pertice quinque et tabule quindecim et est feudum; campus ibi insimul tenente, a mane emptoris, a meridie via, a ser(o) de eadem terra, a monte | Guercii, pertice tres minus tabula una et media et est propria; pratum dicitur ad (c) Riazolum, a mane Iuvenis, a meridie accessium, a ser(o) via, a monte suprascripti Petracii, pertice quinque et media et est propria; campus dicitur in Cocti, a mane Arnaldi Canis, a meridie heredis Beaque, a ser(o)Croti Flanbosi et de eadem terra, a monte Petracii Crosta, | pertice quinque et tabule septem et pedes octo et est propria; campus dicitur de Iohanne, a mane Sancti Iohannis, a meridie et ser(o) et monte Sancti Iohannis et in parte Iohannis de Croto, pertice septem et tabule sedecim et pedes tres et est propria; campus item in Campo de Iohanne, a mane et ser(o) Sancti Iohannis, a monte Iohannis de Croto, a meridie Adami de Castello, pertice | novem et tabula una et media et est propria; campus dicitur similiter, a mane Cavagni, a meridie Sancti Iohannis et a monte eiusdem, a ser(o) via, pertice septem minus tabula una et est propria; campus dicitur item in Campo de Iohanne, a mane et ser(o) et monte Sancti Iohannis, a meridie Amizonis Colçavaca, pertice decem et tabule octo et pe|des tres et est propria; campus dicitur similiter, a mane via, a meridie et ser(o) et monte Sancti Iohannis, pertice quatuor et tabule decem et pedes novem et medius et est propria; campus dicitur ad Crucem de Petro Iudice, a mane et meridie et monte Sancti Iohannis, a ser(o)Amiçonis Colçavaca, pertice quatuor et tabule decem et novem | et pedes quinque et est feudum; campus dicitur ad Cerrum, a mane via, a meridie Arnaldi Canis, a ser(o)Sancti Iohannis, a monte de Podenciis, pertice sex et tabule octo et media et est propria; campus dicitur in Spexa, a mane Iohannis de Croto, a meridie Suzi Podencii, a ser(o)Cavagni, a monte Pedracii Crosta, | pertice quinque et tabule quinque et pes (d) unus et medius et est propria; campus dicitur item in Spexa, a mane Anselmi Cai(m), a meridie accessium, a ser(o)Croti Flanbosi, a monte Sancti Iuliani, pertice tres et tabule decem et novem et media et est feudum; campus dicitur in Via de Brugerio, ad Traversagnam, a mane Sancti Iohannis, a meridie |[Pe]tracii Croste, a ser(o)Lanterii Canis et heredis Beaque, a monte via, pertice due et tabule quindecim et est propria; campus dicitur ad Viam Traversariam, a mane heredis Beaque et Guidonis Lantelmi, a meridie Sancti Iuliani, a ser(o)Cavagni, a monte via, pertice duodecim et tabule quatuordecim et media |[et est f]eudum; campus dicitur in Roncalia, a mane via, a meridie Amiçonis Colçavaca et Croti Flanbosi et via, a sero via et in parte Sancti Ambrosii, a monte Sancti Iohannis et Arnaldi Canis, pertice viginti et septem et tabule decem et est propria; petia una terre que dicitur in Insula, a ser(o) heredis |[Beaq]ue, ab aliis partibus flumen Lanbri, pertice viginti tres minus tabule quinque et est feudum; campus dicitur in Cocti, a mane Asgerii de Concoreço, a meridie via, a ser(o) heredis Beaque, a monte accessium, pertice quinque et tabule quatuor et pedes quinque et est propria; campus dicitur in Cocti, a mane de |[eadem] terra et heredis Beaque, a meridie Sancti Iohannis, a ser(o)Pedracii Croste, a monte Croti Flanbosi, pertice sex minus pedes viginti et est propria; campus dicitur post Sanctum Iulianum, a mane emptoris et in parte Alberici Macialis, a meridie de eadem terra, a ser(o)Amizonis Colçavace et Pe|[dracii] Croste, a monte heredis Beaque, pertice viginti due et tabule due et media et est feudum; campus ibi (b) insimul tenente, a mane via, a meridie Petri Bullii, a ser(o)Sancti Iuliani, a monte de eadem terra et Sancti Ambrosii et heredis Beaque, pertice triginta (e) et sex minus tabula una, cuius campi |[pertice duo]decim ex parte meridie est proprietas et alie pertice viginti quatuor minus tabula una est feudum; campus dicitur ibi iuxta ex parte mane, via intermedia, a mane terra de Cisinusgio, a meridie et ser(o) via, a monte Alberici Maciale, pertice duodecim et tabule decem et octo et pedes quinque |[et est feu]dum; campus dicitur in Spinedo, a mane et monte via, a meridie Pedracii de Sancto Gregorio, a ser(o) heredis Beaque, pertice quatuor et pedes viginti duo et est propria; campus dicitur item ad Spinedum, a mane Pedracii Croste, a meridie Ambrosii Cerrudi, a ser(o) via, a monte viga|[num et] suprascripti Pedracii (f), pertice quinque et tabule decem et octo et pedes octo et est propria; campus dicitur ad Carrobium de Pascuo, a mane et monte via, a meridie pascuum, a ser(o)Alberici Macialis et in parte heredis Beaque, pertice tres et tabule tredecim et pedes octo et est propria; pratum ibi iuxta, a mane |[et a meridie] heredis Beaque, a ser(o) via, a monte Alberici Macialis, pertice quatuor et est propria; campus dicitur ad Prata, a mane via, a meridie Iohannis Podencii, a ser(o)Sancti Iohannis, a monte Alberici Macialis et est pertice tredecim et tabule quinque et media et est propria; pratum dicitur in Campile, a mane do(m)ne Ospi|[ne] et heredis Beaque, a meridie ipsius heredis, a ser(o) via, a monte via et heredis Beaque, et est pertice sex et tabule quatuordecim et pedes novem et est propria; campus dicitur item in Campile, a mane heredis Beaque, a meridie Anselmi Cai(m), a sero Uberti de Salianese, a monte Asgerii de Con|corezo, pertice due et tabule novem et pedes novem et est propria; campus item in Campile, a mane accessium, a meridie suprascripte heredis Beaque, a ser(o) ipsius heredis, a monte predicti heredis et Nubiloni, pertice duodecim et tabule sedecim et pedes quatuor et est propria; campus item in Campile, a mane | et meridie et monte heredis Beaque, a ser(o) accessium, pertice quatuor et tabule octo et est propria; campus item in Campile, a mane et meridie via, a ser(o)Arnaldi Canis, a monte suprascripte heredis, tabule quadraginta et due et pedes novem et est propria; campus dicitur ad Ulmum, a mane Algisi | de Puteo et Sancti Iohannis, a meridie via, a ser(o)Iohannis T(er)re, a monte Lanfranci (g) Pulvare, pertice decem et tabule sex et pedes duo et est feudum; pratum dicitur Pratum Sancti Naçarii, a mane Alberici Macialis, a meridie Croti Flanbosi, a ser(o) fossatum, a monte Pedracii Croste, pertice tres et tabule qua|tuordecim et pedes novem et est propria (h); pratum unum iacet ibi prope, a mane Amizonis Colçavacæ, a meridie suprascripti Pedracii, a ser(o) suprascripti Alberici, a monte Asgerii de Concorezo, pertice quatuor et tabule quatuor et pedes quinque et est propria; campus dicitur in Baraçola, a mane Mussonis Verri, a meridie | via, a ser(o) et monte Arnaldi Canis, pertice tres et tabule decem et septem et media et feudum est; campus dicitur in Barazola, a mane et meridie Pedracii Croste, a ser(o) via, a monte Ottabelle de Puteo, pertice quinque minus tabule due et est propria; campus dicitur in Clauso (i) de Ared(e)o, a mane Arnaldi Canis et Lanfran|ci de Caruate, a meridie Sancti Iuliani, a ser(o)Petracii Croste et Anselmi Caim, a monte suprascripti Pedracii, pertice tres et tabule sex et est feudum; campus iacet ibi prope, a meridie (j) et ser(o) et monte Pedracii Croste, a mane de eadem terra, pertice due et est feudum; campus item in Clauso de Ared(e)o, a mane | Croti Flanbosii, a meridie Lanfranci de Caruate et Pedracii Croste (k), a ser(o) ipsius Pedracii, a monte via, pertice novem et tabule decem et novem et pedes tres et est feudum; campus dicitur ad Brugnelam, a mane et monte via, a meridie Guidonis (l) Lantelmi, a ser(o)suprascripti Croti, pertice sex et est feudum; campus | item ad la Brugnellam, a mane Iohannis Richi, a meridie Guidi Lantelmi, a ser(o) heredis Beaque, a monte Amiçonis Colzavaca et Anselmi Richi, pertice sex et tabule due et est feudum; campus dicitur in Gradasca, a mane Trussi Lantelmi, a meridie accessium, a ser(o) heredis Beaque et a monte | eiusdem, pertice quinque et tabule undecim et pedes septem et est feudum; campus dicitur in Gradasca, a meridie Arnaldi Canis, a ser(o)illorum de Puteo, a monte accessium, pertice tres et pedes sex et est feudum; campus item in Gradasca, a mane Nubiloni, a ser(o) heredis Beaque, a monte Iohannis de Crotto, | pertice quinque et tabule quatuor et pes unus et est propria; campus dicitur (m) in Roncallia, a mane Arnaldi Canis, a meridie et ser(o)Alberici Macialis, a monte Carboni de Puteo, pertice quatuor et tabule duodecim et pedes novem et est propria; campus item in Roncalia, a mane via, a meridie heredis (g) Frogerii | de Puteo, a ser(o)Arnaldi Canis, a monte Iohannis de Gradi, pertice quatuor minus pedes quindecim et est propria; campus dicitur in Via Longa, a mane Sancti Iuliani, a meridie heredis Beaque, a ser(o)Marchisii Olive, a monte via, pertice tres et tabule quatuor et pedes quinque et est feudum; | campus dicitur in Roncalia, a mane Pedracii Croste, a meridie Crotti Flanbosii, a ser(o) via, a monte Sancti Iuliani, pertice quinque minus tabule due et media et est propria; campus dicitur in Roncalia, a mane suprascripti Pedracii et Scairani, a meridie Amizonis Colçavaca et Iacobi | de Castello, a ser(o) et monte via et est pertice decem et septem et tabule decem et octo et media et est propria; campus dicitur ad Pratum (n), a mane Amizonis Colzavaca, a meridie emptoris, a ser(o)Alberici Macialis, a monte via, pertice octo et tabule viginti et pedes quatuor et est propria; campus dicitur |[in] Taxera, a mane heredis Iohannis de Alliate, a meridie et ser(o) accessium, a monte Sancti Iuliani, pertice septem et tabule quatuor et media et est propria; campus item in Taxera, a mane accessium, a meridie et ser(o) heredis Beaque, a monte emptoris, pertice quatuor minus tabula una et dimidia et est propria; |[peti]a que est vinea dicitur in Taxera, a mane via, a meridie Sancti Iuliani, a ser(o) et monte heredis Beaque, pertice sex et tabule tres (g) et pedes quinque et est propria; petia est buscus et dicitur in Carrobia Sancti Ambrosii, a mane Ambrosii Cappa et via, a meridie heredis Beaque et Asgerii de |[Conc]orezo, a monte Sancti Dionisii, pertice quatuor et pes unus et est propria; petia item est buscus et dicitur [a]d Geriam, a mane Anselmi Cai(m), a meridie Alberici Macialis, a ser(o) et monte heredis Beaque, pertice quinque et tabule quindecim et est propria; campus dicitur post Sanctum Iulianum, ad Busca, a mane |[here]dis Beaque, a ser(o)Sancti Iuliani, a meridie Sancti Iohannis, a monte via, pertice sex et media et est feudum. Et adscendit (o) tota summa, tracta ratione, iugera quadraginta et pertice sex et tabule (g) sedecim et pes unus et dimidius, salvo errore calculi, quante invente sunt | et ipsi tenere visi sunt in hac sint venditione inintegrum, ita ut amodo in antea habere et titulo emptionis tenere debeat ipse dominus abbas et eius successores et cui pars illius monasterii dederit prefatas res, et facere exinde cum omnibus | suis finibus et accessionibus de propriis, proprietario iure, quicquid voluerit sine alicuius contradictione. Preterea predicti venditores quisque in solidum promiserunt et omnes res suas pignori obligaverunt eidem domino Iohanni, ad partem ipsius monasterii, ita quod omni tempore defendere et gua|rentare habent supradictas res omnes, feudum videlicet (p) pro suo dato et facto tantum, ab omni homine usque in pena dupli; si lis aut placitum inde ullo tempore apparuerit eidem monasterio vel cui pars ipsius monasterii dederit et de omnibus adin|plendis posuerunt fideiussorem Guilielmum, filium quondam Tosabovis Bosii, civitatis Mediolani, qui se ad annos quinque de his litibus que infra illum terminum apparuerint obligavit. Insuper, ibi statim, Bellina uxor ipsius Guidonis, per eius consensum atque per inter|rogationem Guiscardi de Gradi, iudicis et missi domini regis, et Flos, coniux predicti Guilielmi filii ipsius Guidonis, per eius consensum et per interrogationem Petri Oldoboni et Pedrini de Orello, fratris ipsius Floris, a quibus interrogate ipse mulieres | confesse sunt se propria voluntate facere, finem fecerunt de omni iure quod eis in predictis rebus pertinebat et omni suo iuri renuntiaverunt; et illa Bellina confessa est ibi quod nichil habet in dote; predicta vero Flos de sua dote in alia parte | consultum accepit. Et pro pretio predictarum rerum ipse Guido Canis et filii eius confessi sunt accepisse ab eodem domino abbate, ex parte ipsius monasterii, libras trecentas den(ariorum) terciolorum minus libras novem et solidos tredecim. Quia sic inter eos convenit. Actum in pre|dicto loco Colognia.
Sign(um) + man(uum)(q) predictorum Guidonis et Guilielmi et Petri et suprascriptarum mulierum, qui hanc cartam fieri rogaverunt ut supra.
Sign(um) + man(uum)(q) predictorum Petri Oldoboni et Pedrini, qui predictam Florem interrogaverunt ut supra et ad confirmandum manus posuerunt.
Interfuerunt testes Petracius de Sancto Gregorio, Iuvenis de Cologna atque Niger de T(ur)rianis. Ibique statim ipsi venditores dederunt guadiam et omnes res suas pignori obligaverunt quisque in solidum eidem domino Iohanni, ad partem ipsius monasterii, ita | quod fatient Albertinum filium ipsius Guidonis, minorem, omni tempore in hac venditione esse tacitum et contentum et, infra mensem unum post maiorem etatem ex quo requisitus erit ex parte ipsius monasterii, fatient eum hanc car(tam) et venditionem | firmare sine aliquo dato; et inde posuerunt fideiussorem predictum Guilielmum Tosabovis. Et insuper ipse Albertinus iuravit quod sic adtendere habet ut supra continetur, nisi remanserit parabola ipsius domini abbatis vel eius successoris.
(SN) Ego Ambrosius de Valnexio, sacri palatii notarius, hanc cartam tradidi, interfui et s(ub)s(crips)i.
(SN) Ego Ambrosinus de Valnexio, notarius sacri pal(atii), parabola Ambrosii patris mei, hanc cartam scripsi.

(a) Segno abbreviativo superfluo sulla parola.
(b) Nel sopralineo con segno di richiamo.
(c) -d corretta su r
(d) -s corretta su d erasa.
(e) tri- su rasura.
(f) Pedra- su rasura.
(g) Su rasura.
(h) et propria in A.
(i) in C- corretto su precedente scrittura erasa.
(j) -er(idie) corretto su precedente scrittura erasa.
(k) -o- corretta da e
(l) -n- corretta da lettera precedente.
(m) d- corretta da i
(n) Segue depennato a mane
(o) Segue erasa s
(p) v- corretta da p
(q) Il numero dei segni non corrisponde a quello delle persone.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi