Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

[Anno ab incarnacione] d(omi)ni nostri Iesu Christi millesimo sexagesimo sexsto, septimo k(a)l(endas) nove(m)bris, indic(tione)[quinta]. Constat nos |[Garibaldus][et][Bado][seu]Ribaldus ger(mani)s, filiis quondam item Ribaldi, qui fuit vicecomes de comitatu Bergomense, et Berta [conius ipsius Garibaldi, filia][quondam Osberti,][adque][item]Berta, conius iam dicti Ribaldi, filia Alcherii, qui professi sumus omnes lege vivere Lango|[bardorum][et ego ipsa Berta professa] sum ex nacione mea lege vivere Allamanorum, ipsis namque iugalibus et mundoaldibus nostris nobis consenci|entes et subter confirmantes et iusta lege eidem iuris nostris una cum noticia domni Arialdi, comiti uius comitatu Bergomensis, | de sub cuius iudiciaria esse invenimur, in cuius presencia et testium certa facimus professione, quod nullam nos [patimus vio]|[lenciam] at que(m)piam homine neque ab ipsis iugal(ibus) et mundoaldi nostris, nisi nostra bona e (a) spontanea voluntate accepisemus | nos ipsis ger(mani)s et iugalibus communiter, sicuti et in presentia testium manifesti sumus q(ui) accepimus, ad vobis domno Hubaldo, Dei gratia episcopo episcopii Sancte Cremonensis Ecclexie, argentum denarios bonos Mediolanensis libras ses[centi] viginti, [finitum]| precium, pro curte et castro cum area sua iuris nostris que nominatur Ruvicingo seu (b) pro c(unc)tis casis et omnibus [rebus terretoreis similiter iuris]| nostris a predicta curte et ca|stro pertinente, omnia et ex omnibus sicut nuper ante duos annos detinuti [fuerint a] predicta curte | et castro et est ipsa curte inter area de sub ipso castro seu sedimini[bus et vi]neis seu silvis ac stalareis cum areis suarum et terris ara|bilis et pratis atque ierbidis per mensura iusta iugias trexcenti et s[i am]plius de nostro ius rebus in predicta curte inventum fuerit | quam ut supra mensura legitur per hac car(tula) et p(er) eodem precio in v(estr)a(m) q(ui) s(upra) domni Hubaldi ep(iscop)i et de vestris eredibus aut cui vos institueritis, | sicut ut supra legitur, persistat potestatem proprietario iuri, ut dictum est, tam casis, castro, sediminibus et vineis seu (b) silvis cum areis suarum, | terris arabilis, pratis, pascuis, ierbidis, paludibus, ripis, rupis, rupinis, usibus aquarum aquarumque ductibus, molendinis | et piscacionibus, venacionibus, districtis, coltis et incoltis, divisis et indivisis una cum finibus, terminibus, accessionibus | cum omni iure adiacenciis et pertinenciis earum rerum per locas et vocabolas ab ipsa curte et castrum pertinentibus, sicut supra | legitur, inintegrum. Que autem suprascripta curte et castro et omnibus rebus iuris nostris, sicut sup(eri)us l(egitur), una cum accessionibus et ingressis seu cum superi|oribus et inferioribus earum rerum, qualiter sup(eri)us l(egitur), inintegrum ab ac die vobis q(ui) s(upra) domni Hubaldi episcopi pro suprascripto precio vendimus, trada|mus et mancipamus nulli aliis venditis, donatis (c), alienatis (d), obnossiatis vel traditis nisi vobis. Insuper ego q(ui) s(upra)|[item] Berta per cultellum, festucum notatum, vuantonem et vuasonem terre seu ramum arboris vobis q(ui) s(upra) domno Hubaldo episcopo legipti|ma(m) facio trad(icionem) et vestitura et me exinde foris expelli, vuarpivi et asasito fecit et vobis ad vestram proprietatem abendum | relinqui, faciendum exinde a presenti die vos et eredibus vestris aut cui vos institueritis iure proprietario nomine q(ui)q(ui)t volueri|tis sine omni nostra q(ui) s(upra) venditoribus et eredum ac proeredumque mei q(ui) s(upra) Berta contrad(ictione) vel repeticione. Si quis vero, quod futurum esse | non credo, si ego ipsa Berta, quod absit, aut ullus de eredibus a (e) proeredibus meis seu quislibet oposita persona contra hanc car(tulam) ven|[dicionis] ire quandoque te(m)taverimus aut eam per covix ingenium infrangere quexierimus, tunc inferamus ad illam partem contra quem | exinde litem intulerimus multa, quod est pena, auro optimo oncias centum, argenti ponderas duocenti. Et quod repetieri|mus vindicare non valeamus, set pre|sens anc car(tulam) vend(icionis) dioturnis te(m)poribus firma e (a) stabilis permaneat adque persistat inc(on)vulsa cum | stipulacione subnixa. Et ad nos q(ui) s(upra) germanis et iugalibus una cum nostris eredibus vobis ia(m) dicto domno Hubaldo ep(iscop)o vestrisque eredibus | aut cui vos institueritis s(upra)s(crip)ta(m) vend(itionem), qualiter sup(eri)us legitur, inintegrum ab omni homine defensare promittimus. Quit si defendere non potuerimus aut | si vobis exinde aliquit per covix ingenium subtraere quexierimus, tunc in duplum eadem vendita(m), ut supra legitur, vobis restituamus sicut | pro tempore fuerit melioratam aut valuerit sub estimacione in consimilibus locis. Et bergamela cum actrementario de | terra levavi ego q(ui) s(upra) Berta paginam Rainerii not(ario) sacri palacii tradidit et scripbere rogavi in qua eciam subter | confirmans testibusque optulit roborandam. Actum loco Grumello, feliciter.
Signum +++++ manibus suprascriptorum Garibaldi et Badoni seu Ribal|di ger(mani)s atque Bertani, conius ipsius Garibaldi, et item Berta, conius |[predicti Ribaldi], [qui] hanc car(tulam) vend(icionis) fieri rogaverunt et suprascripto pretio acceperunt et ipsis Garibaldo et Ribaldo eadem c(on)iu|ge suorum consenserunt, ut supra.
+ (f) Signu(m) + manus suprascripto domni Arialdi comes, qui hoc signum crucis fecit, et eadem Berta et item Berta | interrogavit ut supra.
Signum ++ manibus Azoni et Petri, lege viventes Allamanorum, testes.
[Signum] +++++ manibus Gandulfi et Ottoni seu Vuilielmi adque Amizoni et Ongarelli, testes.
(SN) Ego q(ui) s(upra)Rainerius notarius sacri palacii scripsi, post traditam co(m)plevi et dedi.

(a) Così A.
(b) Segno di abbreviazione superfluo su -u in A.
(c) Tra -a- e -t- due lettere superflue non chiaramente decifrabili.
(d) La seconda -i- corretta da altra lettera.
(e) Così A.
(f) Croce autografa, come specificato dal notaio stesso.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni