Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

§ Interrogate testes domini episcopi quos produc(it) super facto Valtelline si viderunt | episcopum vel eius nuncios auferre aliquid violenter hominibus loci Rovoredo tenen|tibus terram monasterii Sancti Ambr(oxii) et (a) massariis Sancti Ambr(oxii) tenentibus terram | loci Cosi et massariis monasterii Sancti Ambr(oxii) similiter tenentibus terram loci Alle|bii; et si episcopus vel eius missus per vim aliquos homines monasterii Sancti Ambroxi | aliquid facere vel mendantiam aliquam extorquere coegit; et si guadiam dederunt | vel mendantiam aliquam extorserunt, a quo data fuit guadia (b) et cui et qua | de causa et quo die et quo tempore et quo loco et utrum in estate an in igeme et | quod nomen dantis guadiam et quod nomen recipientis; et si vidit mendantiam (c) | aliquam dari ipsi episcopo vel eius misso, a quo data fuit et cui et qua de caus[a]| et quo die et quo tempore et quo loco et in qua domo et in qua platea et in quo | sedimine et pro quo malefitio et quid datum fuit et quantum datum fuit | et si erat tempus guere an tempus pacis et que compositio est mendantiarum et pro quo malefitio guadia vel mendantia exigitur et illud quod ablatum vi fuit quid (d) | fuit et quis cum eo erat quando (e) fieri vidit et quod erat nomen socii et utrum | erat miles an pedes vel rusticus, iuvenis an senex, bene vestitus an male | et quotiens vidit guadiam dare aut mendantiam accipere, pro qua causa et pro quo | malefitio fuit data guadia et mendantia accepta et quid acceptum et que res | et quantum et quale et inter quas personas fuit malefitium factum et qua ri|xa interveniente et quis provocavit ad rixam et que fuit occasio rixe; et | si fama est totius Valisteline quod episcopus fovet (f) iniustam causam et si episcopus vel eius missus (g) | depredatus fuit vel depredari fec(it) antequam guadia vel mendantia daretur | ab eo a quo petebatur; et si iniuriam (h) ei inferebat minando ei et terrendo eum.
§ Interrogate eosdem testes domini episcopi (i) si locus Dubini est curia et | si ipsa curia est tota vel in parte, s(ilicet) tota est Sancti Ambr(oxii) cum honore et districto (j), eo excepto quod Anricus | habet id quod habet cum sotiis (k) per feudum ab illis de Suri|xina cum omni honore et districto (l); | et si omne id quod habet in loco Rovoredo (m) monasterium | Sancti Ambr(oxii) est de curia Dubini seu spectat ad ipsam curiam cum honore et | districto; et si albergarias (n) ipsi de Rovoredo faciunt (o) abbati Sancti Am|broxii vel missis monasterii annuatim; et si omne quod habet in loco Coso | est de curia Dubini seu spectat ad ipsam curiam cum honore et districto | monasterii Sancti Ambr(oxii) et si albergarias faciunt ipsi abbati vel eius missis; | et si omne id quod habet monasterium Sancti Ambr(oxii) in loco Arebio est de curia | Dubini seu spectat ad ipsam curiam cum honore et districto et si alberga|rias faciunt ipsi abbati vel eius missis; et si curia Mantelli est cum | honore et districto episcopi aut locus Mantelli (p) aut si est cum honore et districto | clericorum de Menaxio et dominorum de Marcialengo (q); et si Marsimanego est | cum honore et districto quorundam hominum de Inisula et si locus Allebii (r) est totus | liber, excepto eo (s) quod habet monasterium Sancti Ambr(oxii) quod est cum honore et districto Sancti | Ambr(oxii); et si Morbengnius est cum honore et districto Sancti Dionisii (t) de civitate | Mediolani et dominorum (u) de Grasis et de Ogerio Cane de Insula et abbatis Sancti Abundii; | et si Beema est tota (v), s(ilicet) cum honore et districto (w), abbatis Sancti Dionixii M(ediolani) et dominorum | de Grasis et abbatis Sancti Abundii (x); et si Saccus est totus, cum honore et districto, Sancti | Dionixii et dominorum de Grasis et abbatis Sancti Abundii; et si Rasuira est (y) totus, cum | honore et districtus, Carnelevarii (z) de Turlino et Lanfranci Panicii; et si (s) curia de | Tilio est tota, cum honore et districto, archiepiscopi Mediolani; et si Talamona | in toto vel in parte est cum honore et districto Arnaldi et suorum fratrum et aliorum; | et si id quod habet Ubertus de Orlegia (aa) et Niger de Puteo et Lanfrancus de Brenta (bb) | in loco Rovoredo est cum honore et districto ipsorummet; et si id quod habet Lan|francus de Brenta et Niger de Puteo in loco Coso est cum honore et districto | ipsorummet. § Posclavus de Leuco (cc).

(a) Segue depennato et Cosi
(b) -a- corretta da u
(c) Segue depennato ali
(d) q(ui) corretto su precedente lettera dilavata.
(e) Corretto su precedente scrittura erasa.
(f) -o- corretta da u
(g) Nel sottolineo con segno di richiamo.
(h) ini- corretto da iu mediante aggiunta di segno abbreviativo.
(i) -es - episcopi corretto su precedente scrittura cassata mediante sottolineatura ed erasa; segue depennata i
(j) cum - districto nel sopralineo con segno di richiamo.
(k) Segue cassato mediante sottolineatura a monasterio Sancti Ambr(oxii)
(l) Segue scrittura erasa fino alla fine del rigo e per il primo quinto del successivo: et si [[...]] monasterii | Sancti Ambr(oxii); segue et; segue cassato mediante sottolineatura si Rovoredus est de curia Dubini
(m) in - Rovo|redo aggiunto nel sopralineo e nel sottolineo.
(n) Segno abbreviativo eraso sulla -a-
(o) Segno abbreviativo superfluo sulla u
(p) Segue cassato mediante sottolineatura et
(q) -lengo corretto su precedente scrittura erasa.
(r) -ii corretto su e
(s) Nel sopralineo con segno di richiamo.
(t) Segue eraso et
(u) dniorum con segno abbreviativo in A.
(v) -a corretta da lettera precedente.
(w) -t- corretta da lettera precedente.
(x) -b- corretta da precedente lettera dilavata ed erasa.
(y) e(st) corretto da t
(z) -a- nel sopralineo con segno di richiamo.
(aa) -l- nel sopralineo con segno di richiamo.
(bb) Segue depennato est cum
(cc) § - Leuco (Leuco: lettura incerta, -e- nel sopralineo in luogo di altra lettera espunta) aggiunto da mano diversa coeva.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi