Lombardia Beni Culturali
72

Cartula commutationis

1182 gennaio 18, Milano.

Nazario Papa di porta nuova, di Milano, da a Giovanni Mirimanni, del borgo di Porta Comacina, un appezzamento di terra in Vimodrone e nel suo territorio, in località a Corti, ricevendone in cambio un altro, nello stesso luogo, a Curti, di due pertiche e sei tavole, più cinque lire di denari terzoli.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 417 [A]. Regesto: Catalogo, III, fasc. 61. Sul verso data, regesto e collocazione settecenteschi; parzialmente coperta dalla scrittura settecentesca, di mano del notaio: Carta commutationis inter Nazarium Papam et Iohannem Mirimanni; di mano del sec. XIII: De Vimorono; annotazione tarda.

Il notaio scrive conponat, mentre solitamente usa m davanti a p. Inserisce nel signum il proprio nome.
I dati cronologici non concordano; al gennaio dell'anno a nativitate 1182, d'uso comune a Milano, dovrebbe corrispondere l'indizione greca, pure usata a Milano, XV, non la I. Anche qui si potrebbe ipotizzare l'uso dello stile fiorentino dell'incarnazione. Poiché però non si sono reperiti elementi a sostegno di questa ipotesi, tenendo pure presente quanto appurato in altre circostanze in relazione alla medesima discordanza, si ritiene che si tratti di una svista del rogatario.

(ST) Anno dominice incarnacionis milleximo centeximo octuageximo secundo, quintodecimo kal(endas) februarii, indicione prima. Commutatio bone fidei noscitur esse contractus, | ut ad vicem emptionis optineat firmitatem, eodemque nexu obligat contrahentes (1). Placuit itaque bona convenit voluntate inter Nazarium Pa|pam, de pusterla Nova de civitate Mediolani, necnon et inter Iohannem qui dicitur Mirimanni, de burgo Porte Commacine, ut in Dei nomine debeant dare, sicut a presenti dederunt, | sibi invicem unus alteri in causa commutationis, in primis dedit ipse Nazarius eidem Iohanni in causa commutationis presenti die suo iure habendum, hoc est pe|cia (a) una (a) de vitibus cum area eius cum terra de subtus iuris sui que (a) habere visus est in loco et fundo Vimodrono et in eius territorio, ad locum ubi dicitur a Corti, coheret ei a mane Ottacii | Bruxacappa, a meridie via, a sero Malesanis, a monte suprascripti Iohannis, quanta est in integrum. Unde ad invicem recepit ipse Nazarius ab eodem Iohanni (a) commutatore suo similiter in causa commu|tationis presenti die suo iure habendum, hoc est petia una de terra iuris sui iacentem in territorio de suprascripto loco, ad locum ubi dicitur a Curti, coheret ei a mane Iohannis Rozani, a meridie Crottoni Casale, | a sero suprascripti Nazarii, a monte Iohannis Anexii, et est pertice due et tabule sex, et adiunxit ei libras quinque d(e)nariorum terciolorum. Is (a) autem rebus superius dictis et commutatis cum superioribus et inferioribus | seu cum finibus et accessionibus suis in integrum taliter ipsi commutatores sibi invicem unus alteri in causa commutationis tradiderunt, fatiendum exinde cum eorum heredibus et cui dederint iuris proprie|tarii nomine quicquid voluerint sine omni unius eorum alterius (b) eorumque heredum contradicione. Et spoponderunt se ipsi commutatores invicem unus alteri cum eorum heredibus hoc quod supra in commutatione de|derunt in integrum ab omni homine defensare iusta legem et usum. De quibus inter se penam posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum heredibus se de ac (a) commutatione removere presumpserit et non permanserit in | his omnibus ut supra legitur, tunc conponat illa pars que hoc non servaverit alteri parti fidem servanti pene nomine suprascriptas res quas in commutatione dederunt in duplum, sicut pro tempore fuerit | aut valuerit sub estimatione in eodem loco. Quia sic inter eos convenit. Unde due carte commutationis uno tenore scripte sunt. Actum in suprascripto burgo.
Signa + (c) manuum suprascriptorum Nazarii et Iohannis qui hanc cartulam commutationis ut supra fieri rogaverunt.
Signa + manuum Fideli de Burgari, Iohannis de Roveniasco, Giroldi de Anseduna et Petracii Mirabelli, testium.
(ST) Ego Sichus notarius sacri palacii scripsi et rogatus interfui.


(a) Così A.
(b) Segue et eraso.
(c) Qui e più oltre il numero delle croci non corrisponde a quello delle persone citate.

(1) Cod. Iust. 4. 64. 2.

Edizione a cura di Luisa Zagni
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti