Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

In nomine Domini. Recordatio sententie que data est a domino Oberto Sancte Mediolanensis Ecclesie archiepiscopo super controversia que erat inter Guifredum ecclesie Sancti Laurentii prepositum et Galieram prepositum Sancti Eustorgii. Controversia autem hec erat. Conquerebatur siquidem prepositus Sancti Laurentii quod ecclesia Sancti Petri et ecclesia Sancti Stephani et eorum bona que prepositus Sancti Eustorgii iuste possidet atque decimationes terrarum que tenent Ambrosius qui dicitur Trigintacapilli et Iohanes de Cremenago et Arialdus Crusconus in braida que dicitur Sancti Stephani et aliorum trium prediorum que tenet canonica Sancti Eustorgii in eadem braida et unius campi que tenet Paganus de Mulinario et alterius que tenet Petrus de Iordana, sed et de braida guasta ad ius et dominium ecclesie Sancti Laurentii de iure pertinet. E contra, prepositus Sancti Eustorgii respondens affirmabat predictas ecclesias vel eorum bona seu etiam decimationes terrarum suprascriptarum ecclesie Sancti Laurentii nullo tempore pertinuisse, et si aliquando ecclesia Sancti Laurentii ipsas ecclesias habuit aut ei possessiones dominus [Anselmus] archiepiscopus tunc temporis, quando catholicus erat, ipsas ecclesias earumque facultates ecclesie Sancti Eustorgii donavit et eas sibi privilegio confirmavit. Insuper addebat quod Berengarius prepositus Sancti Laurentii predecessor huius post longam altercationem habitam cum Ottone preposito Sancti Eustorgii, qui tunc erat, chartam refutationis de eisdem ecclesiis et earum possessionibus fecit; qui prepositus et preceptum domini Anselmi et ipsam chartam refutationis monstrabat atque decimationem braide guaste ecclesie Sancti Laurentii nullo modo pertinere affirmabat. Ad hec prepositus Sancti Laurentii dicebat quod dominus Anselmus et donationem et chartam donationis iniuste fecit, et Berengarius prepositus ab archiepiscopo coactus refutavit. Preterea adiiciebat quod Iohanes qui dicebatur de Murinazo post illam refutationem pro ecclesia Sancti Laurentii super his rebus sententiam dedit. Prepositus autem Sancti Eustorgii omnia negabat post refutationem prepositi Berengarii aliquam sententiam inter ecclesiam Sancti Eustorgii et ecclesiam Sancti Laurentii fuisse datam, sed adversus eundem prepositum Sancti Laurentii hanc deponebat querimoniam. Decima terre Sancti Bartholomei et illius terre Ariprandi Scarii et terre hospitalis quas tenet prepositus Sancti Laurentii est de decimatione Sancti Stephani atque parochia loci qui dicitur Casine parochie Sancti Eustorgii; que prepositus Sancti Laurentii penitus falsa esse asserebat. Super quibus ab utraque parte quam plures producti sunt testes. Auditis itaque utriusque partis rationibus atque dilligenter inquisitis, domnus archiepiscopus, omissis testibus, habito fratrum suorum consillo et aliorum sapientum virorum, hanc promulgavit sententiam inquiens, absolvendo ecclesiam Sancti Eustorgii a petitione Sancti Laurentii facta super ecclesiis Sancti Petri et Sancti Stephani earumque facultatibus, preceptum domini predecessoris nostri de eisdem ecclesiis scriptum de iure valere censemus. Item de instrumento finis quod postea subsecutum est laudamus; similiter absolvimus ecclesiam Sancti Eustorgii a petitione ecclesie Sancti Laurentii de decimatione prediorum que tenent Ambrosius qui dicitur Trigintacapilli, Iohanes de Cremenago, Arialdus Crusconus in braida que dicitur Sancti Stephani et aliorum trium prediorum que tenet canonica Sancti Eustorgii in eadem braida et unius campi quem tenet Paganus de Murinazo et alterius quem tenet Petrus Scardana(a), ita tamen ut prepositus Sancti Eustorgii per unum advocatum iuraverit quod sententia quam dicit prepositus Sancti Laurentii latam a Iohane qui dicebatur de Murinazo non fuit data post instrumentum quo conquerebatur prepositum Sancti Laurentii in preposito Sancti Eustorgii de [[.....]] ecclesiis et possessionibus earum finem fecisse et quod decimatio predictorum prediorum est de iure Sancti Stephani et non est de iure Sancti Laurentii. Quod si iurare noluerit, tunc si duo testes, hii sunt Castellus, Ralchese, iuraverint sicut testati sunt, et prepositus Sancti Laurentii per suum advocatum iuraverit quod sententia [[.....]] lata fuit post instrumentum, quo finis continetur, tunc condemnamus canonicam Sancti Eustorgii ad restituendam decimationem quam tenet in tota braida Sancti Stephani. Quod si forte prepositus Sancti Laurentii iurare noluerit de hac decimatione quiescat. Rursus absolvimus ecclesiam Sancti Eustorgii a petitione decimationis braide guaste Sancti Eustorgii, si prepositus iuraverit quod non sit iuris Sancti Laurentii; porro si prepositus Sancti Laurentii per suum advocatum iuraverit quod decimatio quam tenet de terra Sancti Bartholomei et de terra que fuit Ariprandi Scarii et de terra hospitalis non pertinet ad ius decimationis Sancti Stephani, absolvimus eum a petitione Sancti Eustorgii, alioquin, si iuraverit prepositus Sancti Eustorgii quod ecclesie Sancti Stephani est illa decimatio, condemnandum prepositum Sancti Laurentii ad eam restituendam. Parochiam vero loci qui Casine dicitur ecclesie Sancti Laurentii adiudicamus. Uterque autem prepositus ibi statim in presentia domini archiepiscopi per suos advocatos iuraverunt ut supra dictum fuit in sententia. Data est hec in palatio Mediolani. Anno dominice incarnationis milleximo centeximo quinquageximo secundo, mense ianuarii, indictione quintadecima.
+ Ego Obertus archiepiscopus subscripsi.
+ Ego [[....]] archipresbiter subscripsi.
+ Ego Galdinus archidiaconus subscripsi.
+ Ego Milo presbiter subscripsi.
+ Ego Stephanus primicerius subscripsi.
+ Ego Azo Sancte Tecle prepositus atque primicerius subscripsi.
+ Ego Anselmus indignus diaconus subscripsi.
+ Ego Adelardus diaconus subscripsi.
+ Ego Iordanus diaconus subscripsi.
+ Ego Henricus subdiaconus subscripsi.
+ Ego Iulianus subdiaconus subscripsi.

(a) Cosi B e C, probabilmente per de Iordana, di cui alle rr. precedenti.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Valeria Leoni