Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

Exemplum testium Rogerii de Orto datorum contra monasterium de Caravalle, datorum .XIII. kal(endas) iulii. Andreas Abu|dellus de Cosonno iur(atus) dixit: 'Pratum istud de quo queritur iacet in territorio de Vicomaiore et dicitur in Paule, a mane de | Cuminis, a meridie fossatum comune, a ser(o) suprascripti monasterii, a monte suprascripti Rogerii, et audivi quod massarius Rogerii | dimisit pratum illud qui tunc erat pratum monasterio pro capia una feni quod ipsum monasterium habebat super terris | Rogerii et pratum illud tenebat se cum busco Rogerii et scio quod missi monasterii habent apradatum par(tem) de illo | busco, circa perticam .I., et a .VIII. annis infra et ab uno supra vidi et audivi placitum de ipso prato inter ipsum monas|terium et Rogerium sub consulibus Mediol(ani) et, lectis testibus productis super causa illa, fui ante abatem de Caraval|le in casa abatis de Clavate, ubi vidi et audivi quod Rogerius dixit abati: 'Domine, si vultis tenere pratum | pro capia feni et pro condiciis terre męę, dimito vobis: aut si vultis dimittere m(ih)i pratum, dabo vobis | capiam feni et condicia'; et ibi vocavit ipse abas ad se fratrem Stefanum et interrogavit eum si | sciebat pratum illud et ipse r(espondit): 'Nescio'; et ego ivi et ostendi ei pratum illud et ipse debebat (a) respondere | quod vellet an pratum pro condiciis an condicia et dimitere pratum, set postea non respondit, set tenuit pratum illud'. Int(errogatus)| si scit monasterium tenuisse pratum de quo queritur per annos .XL. vel .XXX. , r(espondit): 'Nescio'. Int(errogatus) si vidit Roge|rium tenere pratum istud, r(espondit): 'Sic illud quod fuit buscus, nam ego ex parte Rogerii incidi et incidere feci de busco | illo a .X. annis infra ubi est pratum factum'. Int(errogatus) quantum est pratum quod est ostensum, r(espondit): 'Circa pert(icas) .III.'. Int(errogatus) quis de|dit pratum istud pro capia feni et cui datum fuit et quo loco et si car(ta) fuit inde facta, r(espondit) omni questioni: | 'Nescio'. Int(errogatus) cuius etatis est, r(espondit): 'Annorum .XL. et plus'. Int(errogatus) si est proficuum ei si Rogerius vinceret pratum | et si pro ficto quod dat Rogerius de aliis terris hoc pratum accideret ei sine alio ficto addito, r(espondit): | 'Sic'. Int(errogatus) si habet hodio Cleravalenses, r(espondit): 'Non possum diligere eos quia faciunt m(ih)i malum, attamen pro | malo quod vellim eis non reddo hoc testimonium'. § Petrus Barosus iur(atus) dixit: 'Tempore quo Mediol(anum) erat dis|tructum ego tenebam buscum .I. a Cuminis iuxta pratum de quo queritur et tunc vidi quod Iohannes de Raude, massarius | Rogerii, tenebat ibi alium buscum iuxta meum et in capite busci quem tenebam erat pratum .I., quod pratum illi de | Caravalle tenebant, pro quo dimitebant m(ih)i capiam .I. feni, et in capite busci Rogerii erat aliud pratum | quod audivi illos de Caravalle tenere pro scontro capie feni, et ab illo tempore infra illi de Caravale habent | adpradatum de ipso busco'. Int(errogatus) quantum habent adpradatum, r(espondit): 'Nescio in veritate'. Int(errogatus) si vidit illos de Caravalle | tenere predictum pratum de quo queritur per annos .XL. vel .XXXV., r(espondit): 'Non'. Int(errogatus) quantum Rogerius tenebat de prato illo et quam partem | et quantum potest ęę illud quod tenebat, r(espondit): 'Nescio quantum sit nisi quod tenebat ibi ubi erat onicedum et buscum qui | est apradatus'. Int(errogatus) si semper fuit tale quod potuit segari, r(espondit): 'Non, quia erat buscus et onicedum ubi modo est pratum'. | Int(errogatus) quis fecit cambium huius prati cum capia feni, r(espondit): 'Nescio, quia non interfui set audivi'. Int(errogatus) cuius etatis est, r(espondit): 'Plus annorum | .XXX. et minus .LX.'. Int(errogatus) si est sibi proficuum si Rogerius vel alius qui petit evincerit, r(espondit): 'Non'. Int(errogatus) si habet hodio illos de Caravalle, | r(espondit): 'Cum faciunt (b) m(ih)i malum habeo eos odio et cum faciunt bonum diligo'. § Ardericus Benedicti iur(atus) dixit: 'A mea re|cordancia infra, que est annorum .XX., visum habeo inter Guilielmum Balnealupum et Iohannem de Raude et Andream | Abudellum, massarios Rogerii, tenere ex parte Rogerii buscum de Grezolo et pratum ibi tenens se cum busco et dicitur in | Paule et onicedum quod erat ibi, de quo est factum pratum, set nescio quantum foret ipsum pratum, cui prato est a mane de Cumi|nis, a meridie fossatum comune, a ser(o) et monte ipsius monasterii'. Int(errogatus) si ipsum monasterium tenet pratum illud de quo queritur per | annos .XL. vel .XXXV., r(espondit): 'Non, quia non recordor tantum tempus'. Int(errogatus) quantum potest ęę pratum quod est ostensum ęę Rogerii, | r(espondit): 'Pert(icas) .II. et plus'. Int(errogatus) si fuit semper tale quod potuit segari, r(espondit): 'Non talis pars est'. Int(errogatus) cuius etatis ipse est, r(espondit): 'Annorum | .XXXVI.'; et dixit quod non habet conversos hodio. Int(errogatus) si Rogerius vinceret si Andreas haberet illud sine ficto addito, | r(espondit): 'Sic credo'. § Otto Annane iu(atus) dixit: 'Visum habeo inter illos de Raude et Andream tenere pratum illud de | Paule de quo queritur per ipsum Rogerium per annos .XXV., de coherentiis cuius dixit idem quod Ardericus. Int(errogatus) quantum sit illud | pratum, r(espondit): 'Nescio'. Int(errogatus) ut Ardericus, r(espondit) idem, preter quod dixit quod ipse est annorum .XLV.

(a) Segue dilavato m(ih)i
(b) facu(n)t in A.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi