Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(SN) Anno dominice (a) incar(nacionis) mill(esim)o cent(esim)o septuag(esim)o primo, quarto decimo die mensis februarii, indic(ione) quarta. Constat me Pipinum de Cremona, filium quondam Deidoni, qui professus sum ex nacione me|a lege vivere Romana, accepisse sicuti et in presentia testium accepi a vobis Caldera et Zavata et Bertrame (b) germanis, filiis Petri Canis, per eundem Petrum Canem patrem et missum vestrum (c), | libras octuaginta sex et sol(idos) octo denariorum bonorum Pap(iensium), finito precio, pro mea integra porcione, que est vigesima quarta pars, iuris mei, de tota curte et castro et dome(n)giono et villa Montisdondoni, qui | locus est positus ex illa parte fluvii Padi in conmitatu Papie, etiam et pro rebus illis omnibus item iuris mei, do(m)nicis et invasallatis, positis in eodem loco et fundo Montedondono et in eius territo|rio, tam in castro (d) quam et in villa seu de foris, in tota curte et circuitu ipsius loci, tam sediminibus quam vitibus, silvis, gerbis, pratis, pascuis, frascareis cum areis suis seu terris cultis et in|cultis, divisis et indivisis, montibus, planiciebus, ripis, rupibus, aquis, paludibus aquarumque decursibus universisque rebus, simul cum servis et ancillis atque cum placitis, districtis, al|bergariis et advocaciis ecclesiarum ipsius loci et eius curtis, usibus, operibus, fodris, tractis, conmendationibus, toloneis, curadiis universisque honoribus et redditibus et rebus qui dici vel nomina|ri posunt suprascripte mee porcioni de suprascripta curte et castro et domegiono (e) et villa et suprascriptis rebus omnibus et michi exinde aliquo iure vel modo pertinentibus vel spectantibus, omnia (f) cum omnibus, inimtegrum. Quam | autem suprascriptam meam porcionem de ia(m)dicta curte et castro et villa et domengiono et rebus omnibus iuris mei superius dictam, una cum accessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus | suis, qualiter superius l(egitur), inimtegrum, ab hac die vobis quibus supra iermaniis pro suprascripto precio vendo, trado, emancipo, nulli alii venditam, donatam, alienatam, obnosiatam vel traditam nisi vobis, | et faciatis exinde a presenti die vos et heredes vestri et cui vos dederitis, iure et proprietario nomine, quicquid volueritis, sine omni mea et heredum meorum contradic(ione). Etquidem spondeo atque | promitto me ego qui supra Pipinus, una cum meis heredibus, vobis quibus supra iermanis vestrisque heredibus (g) aut cui vos dederitis suprascriptam vendic(ionem), qualiter superius l(egitur), inimtegrum, ab omni homine defensare; quod si defen|dere non potuerimus, aut si vobis exinde aliquid per quodvis ingenium subtraere quesierimus, tunc in duplum suprascriptam vendic(ionem), ut supra l(egitur), vobis restituamus sicut pro tempore fuerit melio|rata aut valuerit per extimacionem in consimili loco. Et nichil michi ex ipso precio dare debetis dico. Insuper quoque iuravit suprascriptus Pipinus manu sua propria ad sancta Dei evvangelia, adver|sus suprascriptos (h) iermanos, eo modo quod suprascriptas res omnes, se sciente, per allodium tunc detinebat quando suprascriptam cartulam vendicionis ei faciebat, et cartula, scriptio, traditio, investitura, obligatio, venditio, | refutatio (i) vel aliqua alia securitas, se sciente, exinde in alia parte facta non est que noceat suprascriptis iermanis nec eorum heredibus neque cui dederint, et ab hac die in antea ipse non habet exinde agere nec causa|ri nec guerriare nec placitare neque contradicere per se neque per suam submissam personam adversus suprascriptos iermanos nec suos heredes (j) neque cui dederint, et si briga vel contentio exinde eis | apparuerit, in auctoritate et defensione exinde eis stare habet cum racione. Hec omnia ita vera sunt et adtendere et observare habet ipse Pipinus bona fide sine fraude, se sciente, si Deus illum adiu|vet et illa sancta Dei evvangelia. Et etiam iuravit quod usque ad medium mensis aprilis proximi vel antea, si ei requisitum fuerit, facere habet uxorem suam et illam filiam, quam ipse habebat in casa, renunciare | iuri ypotecarum quod ipse habent (k) in suprascriptis rebus omnibus, et facere habet eas (l) facere sacramentum de ipsa renunciacione, secundum consilium iudicis ipsorum iermanorum e(m)ptorum, nisi eorum parabolam remanserit vel eorum certi missi; et secundum | quod ei (m) vel suo certo misso parabolam dederint, adtendere et observare habet bona fide sine fraude, se sciente, si Deus illum adiuvet et illa sancta Dei evvangelia. Similiter (n) et addidit in ipso sacramento quod | usque ad eu(n)dem terminum facere habet illam filiam suam, que maritata est, renunciare (o) iuri ypotecarum quod habet in suprascriptis rebus et iurare secundum consilium iudicis (p) ipsorum iermanorum, bona fide, si ip|se Pipinus potuerit. Et ita predictus Pipinus observare et (q) adtendere habet bona fide sine fraude, se sciente, si Deus illum adiuvet et illa sancta Dei evvangelia. Actum in Papia civitate. Feliciter.
Signum + manus suprascripti Pipini qui hanc cartulam fieri rogavit et suprascriptum precium accepit ut supra.
Interfuerunt Rolandus Canis, Rubaldus Canis nepos eius, Montenarius de Populo, Petrus Vetulus de Vigueria testes.
(SN) Ego Iacobus sacri palacii notarius hanc cartulam ab Anfoxio Scanato traditam eius iussu scripsi.

(a) A dnice senza segno abbr.
(b) B- corr. su V-
(c) A vrum senza segno abbr.
(d) -o su rasura, come pare.
(e) Così A, senza segno abbr. per la nasale.
(f) -ia su rasura, come pare.
(g) A om. heredibus
(h) -o- su rasura.
(i) A refutatatio
(j) Segno abbr. superfluo intersecante l'asta di h-
(k) habe(n)t da habet(ur) mediante rasura del segno abbr. per -ur (trattino a guisa di cappio) e aggiunta su -e- del segno abbr. (trattino orizzontale) per la nasale.
(l) eas nell'interlineo.
(m) ei da eis mediante rasura di -s sovrascritta.
(n) S- su rasura.
(o) A renuciare senza segno abbr. per la nasale.
(p) iudici- su rasura.
(q) bona - obs(er)va(r)e et (nota tironiana) su rasura.

Edizione a cura di Baretta, Vandone
Codifica a cura di Baretta, Mazzoleni